مکان یابی QTL های اصلی و اپیستاتیک برای شاخص های تحمل به خشکی در جمعیت F 5 برنج

150 لاین جمعیت F5 حاصل از تلاقی بین سپیدرود (Indica) و غریب (Indica) در شرایط نرمال و تنش خشکی در مزرعه برای شناسایی QTLهای شاخص های تحمل به خشکی و صفات وابسته مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نقشه پیوستگی شامل 131 نشانگر ریزماهواره (SSR) و 52 نشانگر AFLP که 1063/14 سانتی مورگان از ژنوم برنج را با فاصله متوسط 81/5 سانتی مورگان بین نشانگرها پوشش دادند، 32 QTL اصلی (M-QTL) و 21 QTL اپیستازی (E-QTL) برای عملکرد دانه و وزن هزار دانه در شرایط نرمال و تنش و هشت شاخص تحمل به خشکی به وسیله نرم افزار IciMapping QTL با استفاده از تجزیه مکان یابی فاصله ای مرکب پوششی شناسایی شدند. برای عملکرد در شرایط نرمال و تنش به ترتیب یک QTL اصلی و یک QTL اپیستازی و دو QTL اصلی و دو QTL اپیستازی مکان یابی شد. همچنین برای وزن هزار دانه پنج QTL اصلی و یک QTL اپیستازی در شرایط نرمال و چهار QTL اصلی در شرایط تنش شناسایی شد. برای هر کدام از شاخص های متوسط بهره وری (MP)، شاخص میانگین هندسی بهره وری (GMP)، شاخص میانگین هارمونیک (HM) و شاخص تحمل تنش (STI) سه QTL اصلی روی کروموزوم های 1، 7 و 11، برای هر کدام از شاخص های حساسیت به تنش (SSI)، شاخص پایداری عملکرد (YSI) و شاخص عملکرد (YI) دو QTL اصلی روی کروموزوم های 1و 7 و برای شاخص تحمل (TOL) دو QTL اصلی روی کروموزوم های 6 و 7 شناسایی شدند. تنوع فنوتیپی کنترل شده توسط هر یک از QTLهای اصلی و QTLهای اپیستازی به ترتیب از 93/5 تا 12/21 درصد و 98/3 تا 86/18 درصد متغیر بود. همچنین تنوع فنوتیپی کل QTLهای اصلی برای صفات عملکرد دانه و وزن هزار دانه در شرایط نرمال و خشکی و شاخص های MP، GMP، HM، TOL، SSI، STI، YI و YSI به ترتیب 43/7 درصد، 6/18 درصد، 71/49 درصد، 09/31 درصد، 27/16 درصد، 01/16 درصد، 20/16 درصد، 84/23 درصد، 26/19 درصد، 11/19 درصد، 6/18 درصد و 26/19 درصد بود. نواحی ژنومی بزرگ اثر مرتبط با عملکرد دانه تحت شرایط نرمال و تنش خشکی و شاخص های تحمل به تنش برای تولید ارقام با عملکرد بالا و پایداری عملکرد می توانند در برنامه های اصلاحی مورد استفاده قرار گیرند.