بررسی ریخت سنجی هندسی جمعیت های جغرافیایی پسیل آسیایی مرکبات،(Diaphorina citri (Hem.: Liviidae، در ایران و پاکستان

پسیل آسیایی مرکبات، Diaphorina citri Kuwayama، آفت مهم مرکبات است که عامل بیماری باکتریایی میوه سبز مرکبات، که Huanglongbing نیز نامیده می شود، را منتقل می کند. هدف از مطالعه ی حاضر، بررسی تفاوت های شکل بال جلو در میان جمعیت های جغرافیایی پسیل آسیایی مرکبات در ایران و همچنین یک جمعیت از پاکستان بود. در این مطالعه، حشرات بالغ پسیل از باغ های درخت لیمو، Citrus aurantifolia (Christm.) Swingle، از جنوب ایران در سال 1389 جمع آوری شدند. بال جلویی دوازده جمعیت پسیل آسیایی مرکبات (30 پسیل بالغ ماده از هر جمعیت که به طور تصادفی انتخاب شده بودند) به وسیله ی آنالیز ریخت سنجی هندسی بررسی شد. آنالیز واریانس چند متغیره و یک متغیره، نشان دهنده ی اختلاف معنی دار در شکل و اندازه ی بال جمعیت های مورد بررسی بود. بر پایه ی شکل بال جلویی، جمعیت های سیستان و بلوچستان و پاکستان از سایر جمعیت ها، شامل هرمزگان (میناب، رودان، فارغان، حاجی آباد)، کرمان (منوجان، کهنوج، جیرفت-عنبر آباد، جیرفت-بلوک، ارزوئیه) و فارس (داراب)، متفاوت بودند. با توجه به دلایل زیر، تنوع جغرافیایی با تقابل مکانیسم های ژنتیکی و فرآیندهای محیطی توسعه یافت: (1) تفاوت معنی داری در شکل و مربع فواصل ماهالانوبیس (Mahalanobis) بین برخی از جمعیت ها وجود داشت، (2) همبستگی بین ماتریس فاصله ی ماهالانوبیس و ماتریس فاصله ی جغرافیایی معنی دار بود و (3) بال ها به صورت آلومتریک (allometric) رشد یافته و جمعیت های جغرافیایی، دارای جهت آلومتریک مجزا ولی موازی نسبت به هم بودند. می توان اظهار داشت که شکل شناسی بال شاید بتواند در ارزیابی های مقدماتی ساختار جمعیت و روش های کنترل پسیل آسیایی مرکبات در ایران مفید واقع شود.