الگوی خدمات سرپایی در استان های شمالی ایران- مدل لجیت آشیانه ای

مطالعات نشان می دهند عوامل متعددی بر شیوه اقدام افراد جهت استفاده از خدمات بهداشتی تاثیر میگذارند. با شناسایی عوامل اثرگذار بر انتخاب افراد و پیش بینی رفتار آنان، می توان رفتار مردم را در جهت تحقق اهداف از قبل تنظیم شده نظام سلامت با رویکرد ارتقاء سطح سلامت جامعه هدایت نمود. بنابراین هدف این مقاله، مدل سازی اثر هزینه و سایر ویژگی های خدمات بهداشتی درمانی و متغیرهای اجتماعی- جمعیت شناختی بر شیوه اقدام مردم جهت استفاده از خدمات بهداشتی- درمانی به منظور برطرف نمودن نیازشان می باشد.

این مطالعه کاربردی، از نوع مطالعه توصیفی تحلیلی- مقطعی می باشدکه از سری داده های موجود طرح «تعیین الگوی بهره مندی از خدمات نظام سلامت در کشور» سال 87 استفاده شده است. در مجموع 2141 مشاهده مربوط به بیماران سرپایی براساس ویژگی افراد انتخاب کننده و ویژگی های اثر متقابل گزینه های انتخاب و انتخاب کننده ها در نرم افزار NLOGIT موردآنالیز قرار گرفت و مدل لجیت آشیانه ای دو سطحی بر داده ها برازش گردید.

از بین متغیرهای مورد بررسی، هیچ کدام از طبقات متغیرهای سطح درآمد، جنسیت، برخورداری از بیمه و تعداد افراد خانوار بر مطلوبیت حاصل از انتخاب گزینه های انتخاب تاثیری نداشتند (p>0/05) و متغیرهای منطقه سکونت در روستا و خانه دار بودن هر کدام به ترتیب با ضریب 7/3 و 9/2 بیش ترین وزن اثرگذاری و افراد در رده سنی جوانان 34-20 و کودکان 11-2 هر کدام با وزن اثرگذاری 1/7و 1/5 و در مرتبه بعدی، متاهل بودن، هزینه، و زمان صرف شده هر کدام با ضریب 1 بیش ترین تاثیر را بر احتمال انتخاب افراد داشتند (p<0/05).

این طور به نظر می رسد که لازم است مدیریت و نظارت دقیق تری بر مکانیزم پرداخت بیمه های درمانی و همین طور توزیع عادلانه خدمات بر حسب منطقه جغرافیایی صورت پذیرد. به منظور جلب رضایت بیش تر جامعه از طرح پزشک خانواده، ارتقاء سطح کیفیت خدمات ارائه شده توسط افراد مجری این طرح امری است ضروری برای جلوگیری از فرهنگ غلط خود درمانی در کشور شایسته است فرهنگ سازی مناسب و آگاهی بخشی های مورد نیاز از طریق رسانه های آموزشی انجام شود.