بررسی اثر شدتهای مختلف برداشت و فصل رویش بر تغییرات ذخایر کربوهیدرات محلول اندام هوایی گونه های Stipa hohenackeriana و Salsola laricina (مطالعه موردی: خشکه رود ساوه)

تحقیق حاضر با هدف روشن ساختن اثر شدتهای مختلف برداشت، فصل رویش و نوع گونه گیاهی بر روند تغییرات ذخایر کربوهیدرات محلول دو گیاه مرتعی انجام شد. برای انجام این تحقیق از یکی از سایتهای تحقیقاتی که توسط مووسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور بهمنظور انجام طرح ملی بررسی حد بهرهبرداری مجاز گونه های مهم مرتعی در مراتع نمونه پنج منطقه رویشی ایران انتخاب و قرق شده بود، استفاده شد. بر اساس دستورالعمل طرح ملی مذکور در هر سایت از هر گونه 40 پایه انتخاب و از سال 1389-1386 سطوح برداشت شامل شاهد، 25، 50 و 75 درصد بر روی آنها اعمال شد. نمونه برداری از پایه های گیاهی تحت تیمار در 2 فصل بهار و پاییز انجام شد. اندازهگیری کربوهیدراتهای محلول نمونه ها با استفاده از روش فنل- اسید سولفوریک انجام شد. برای انجام تجزیه و تحلیل داده ها پس از انجام تجزیه واریانس، از آزمون دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد اثر گونه و فصل بر مقدار کربوهیدرات محلول بخش هوایی دو گونه معنیدار میباشد. هم در فصل بهار و هم در فصل پاییز گونه Stipa hohenackeriana در مقایسه با گونه Salsola laricina از مقدار ذخیره کربوهیدات بالاتری برخوردار بود ضمن آنکه در گونه اول کربوهیدرات فصل بهار در حدود 3 برابر و در گونه دوم در حدود 2 برابر مقدار آن در پاییز بود. در بررسی اثر تیمارهای شدت برداشت بر مقدار ذخایر کربوهیدرات محلول بخش هوایی با توجه به گروهبندی آزمون دانکن، در هر دو گونه تیمار شاهد با بیشترین مقدار کربوهیدرات در یک گروه، تیمارهای 25 و 50 درصد برداشت با میانگین کمتری نسبت به شاهد در گروهی جداگانه و تیمار 75 درصد برداشت با کمترین مقدار در گروه دیگری قرار گرفت. با توجه به نتایج بهدست آمده و در نظر گرفتن مسائل مدیریتی مرتع اگر چه بین سطوح برداشت 25 و 50 درصد اختلاف معنی داری از نظر ذخیره کربوهیدرات وجود نداشت، سطح برداشت 50 درصد را میتوان بهعنوان سطح بحرانی ذخایر کربوهیدرات در هر دو گونه Stipa hohenackeriana وSalsola laricina توصیه کرد.