ارزیابی پایداری تولید علوفه چند گونه مرتعی با استفاده از روش های تک متغیره پارامتری و روش های ناپارامتری در مراتع گون بان هرسین، استان کرمانشاه

به منظور ارزیابی پایداری تولید علوفه گونه های مرتعی موجود در مرتع گون بان هرسین، میزان تولید در هکتار برای 8 گونه طی چهار سال با پنج تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس مرکب برای تولید علوفه خشک، اختلاف معنی داری (01/0P<) را در بین سالها و در بین گونه ها نشان داد. گونه هایBromus tomentellus، Festuca ovina و Poa bulbosa تولید علوفه بیشتری نسبت به سایر گونه ها براساس مقایسه میانگین به روش دانکن در سطح 5 درصد داشتند. اثر متقابل گونه در سال در سطح 1% معنی دار شد و براساس میانگین تولید علوفه بدست آمده در چهار سال مطالعه برای گونه های مورد بررسی آماره های پارامتری و ناپارامتری پایداری محاسبه شد. آماره های پارامتری CVi، S2di و R2i و آماره های ناپارامتری (1)Si، (2)Si، (3)Si، (6)Si، (3)NPi و (3)NPi روند یکسانی در معرفی گونه های پایدار داشتند و براساس این آماره ها گونه های Acantholimon olivieri، Eryngium thyrsoideum و P. bulbosa بیشترین پایداری تولید علوفه را داشتند. آماره های پارامتری bi، Wi2 و δi2 و آماره های ناپارامتری (1)NPi و (2)NPi نیز روند مشابهی در بیان پایداری گونه ها داشتند و گونه های Scariola orientalis و Astragalus flexilipes براساس این آماره ها بیشترین پایداری در تولید را نشان دادند. گروه بندی پایداری گونه ها با استفاده از تجزیه خوشه ایو همچنین تجزیه به مولفه های اصلی برای رتبه بندی گونه ها با توجه به آماره های پایداری، نتایج را تایید نمود. در مجموع گونه هایB. tomentellus و F. ovina تولید علوفه مطلوبی داشتند، اما پایداری تولید ضعیفی داشتند و گونه های S. orientalis و A. flexilipes دارای پایداری تولید مطلوبی بودند، اما میزان تولید علوفه ضعیفی نسبت به سایر گونه ها داشتند و گونه های A. olivieri، E. thyrsoideum و P. bulbosa تولید علوفه نسبتا متوسط و پایداری تولید نسبتا مطلوبی در مرتع مورد مطالعه داشتند. البته پایداری پایین گونه هایی که تولید مطلوبی داشتند، نشان داد که در بحث احیاء مراتع علاوه بر توجه به میزان تولید گونه، میزان پایداری تولید نیز از مهمترین عوامل موثر بر بهبود وضعیت مرتع می باشد، که با در نظر گرفتن تولید، پایداری تولید و کلاس خوشخوراکی گونه ها می توان دو گونه F. ovina و P. bulbosa را برای برنامه های احیای مراتع در مرتع مورد نظر معرفی نمود.