گونه شناسی برخورد امام رضا (ع) با جریان های انحرافی جامعه اسلامی

در عصر ائمه علیهم السلام علل و عوامل گوناگونی سبب شد که جریان های انحرافی در جامعه اسلامی گسترش یابد. در قرن سوم هجری مصادف با دوره امامت امام رضا علیه السلام، جریان های انحرافی به دلایل سیاسی، فرهنگی، علمی، اجتماعی، اقتصادی، به اوج خود رسید. فرقه های واقفیه، غلات، مفوضه، مجبره، معتزله، زیدیه، متصوفه و خوارج را می توان از جنبش ها و جریان های انحرافی جامعه اسلامی برشمرد. با بررسی و مطالعه کلیه اسناد و مدارک موجود در این زمینه، به ویژه کتاب های رجالی و روایات امام رضا علیه السلام و سیره عملی ایشان در جامعه، می توان برخورد امام با جریان ها و جنبش های انحرافی جامعه را به گونه های ذیل خلاصه نمود:گفت وگو و مناظره با سران جنبش ها و جریان های انحرافی، پرورش نخبگان علمی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، ارتباط امام با خواص جامعه و دفع شبهات آنان، ترویج تشیع اعتقادی، اعلام فهرست مراجع دینی مورد تایید، انتشار فهرستی از پایه گذاران جریان های انحرافی و بیان عمق انحراف آن ها در قالب احادیثی کوتاه، مبارزه با انتشار تردید ها و تشکیک های دشمن، استفاده از اصل تحریم، ترویج عقاید و باورهای کلامی صحیح و رد عقاید و باورهای نادرست جریان های انحرافی، تفسیر صحیح آیات قرآن کریم، ترویج فرهنگ مهدویت، استفاده از اصل کرامت.
موارد پیش گفته، گونه های برخورد امام رضا علیه السلام با جنبش ها و جریان های انحرافی جامعه اسلامی است. در این نوشتار، به بیان جزئیات آن همراه با نمونه های عینی و عملی در جامعه رضوی پرداخته می شود.