مدل سازی عددی بالازدگی پوشش بتنی کانال اصلی انتقال آب دشت تبریز

پروژه های انتقال آب به دلیل ماهیت خطی آن ها، از ساختارهای زمین شناسی متنوعی عبور کرده و همواره در تماس با آب هستند به همین علت بستر این سازه ها در معرض تغییر شکل و جابجائی قرار دارند. یکی از انوع بستر های مساله دار، خاک های متورم شونده می باشند. این نوع از خاک ها در اثر تغییر شرایط رطوبتی، مستعد تغییر شکل زیادی بوده و بر سازه های سبک ساخته شده بر روی خود آسیب می رسانند. این آسیب دیدگی در کانال های ذوزنقه ای به صورت بالازدگی و ترک هایی بر روی رویه بتنی مشاهده می شود که به تدریج کارایی کانال را مختل می نماید. در این مقاله به مدل سازی عددی پدیده تورم خاک های متورم شونده غیراشباع در اندرکنش با رویه بتنی کانال ها پرداخته شده است. برای مدل سازی از ابعاد کانال دشت تبریز استفاده شده و پارامترهای مورد نیاز برای تحلیل ها بر اساس شرایط محلی و نتایج آزمایشات انتخاب شده اند. در عمل یک لایه فیلتر به عنوان راهکاری برای کاهش اثر تورم به کار گرفته شده که این مساله به صورت عددی هم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل، محل تمرکز حداکثر میزان تغییر شکل ها، نیروها و به تبع آن محل ایجاد ترک ها را در رویه نشان می دهند. نتایج حاصل از مشاهدات صحرایی و بررسی های آزمایشگاهی در مقایسه با نتایج تحلیل های عددی انطباق قابل قبولی را به دست می دهند. اثر فیلتر در کاهش نیروی اندرکنشی بین لاینینگ و خاک متورم شونده به کمک مدل سازی عددی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج نشان داد که تعبیه یک لایه فیلتر در کاهش اثر تورم موثر است.