تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های کاهوی ایرانی بر اساس نشانگرهای RAPD

شناسایی ویژگی ها و پتانسیل ژنتیکی ژرم پلاسم کاهو در ایران و امکان استفاده از آن ها در ایجاد ارقام از اهداف مهم به نژادی این محصول است. در این آزمایش 42 ژنوتیپ کاهوی ایرانی از مناطق مختلف کشور همراه با یک رقم خارجی با استفاده از هفده آغازگر تصادفی RAPD در واکنش زنجیره ای پلی مراز در آزمایشگاه سبزی و صیفی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه های آماری شامل تجزیه به مولفه های اصلی، تجزیه خوشه ایبا استفاده از الگوریتم UPGMA به منظور تعیین کارآیی نشانگرها محتوی اطلاعات چند شکلی، شاخص نشانگری، نسبت چندگانه موثر و قدرت تفکیک انجام شد. آغازگرها در مجموع 807 باند چند شکل تولید کردند که بیشترین تعداد مربوط به آغازگر P9 با 78 باند و کمترین آن آغازگر P6 با 15 باند بود. دامنه اندازه باندهای تولید شده در آغازگرها بین 280 تا 3000 جفت باز متغیر بود. در محاسبه ضرایب تشابه به روش جاکارد، ضرایب تشابه از صفر تا 324/0 متغیر بود. بیشترین تشابه به ترتیب، بین ژنوتیپ بابل و لاین11 مازندران (324/0)، لاین های 19 و 23 مازندران (0/314) و ژنوتیپ کرج و سفید نیشابور (0/300) به دست آمد. تجزیه خوشه ایداده های مولکولی توانست ژنوتیپ ها را در سطح تشابه 25/0 مطابق با صفات مورفولوژیک به چهار گروه تقسیم ندی کند. نتایج نشان داد ژنوتیپ های مورد بررسی از تنوع بالایی برخوردار بودند و استفاده از نشانگرهای RAPD برای گروه بندی کاهوهای بومی ایران روش مفید و موثری است.