به کارگیری بیز تجربی در تهیه نقشه جغرافیایی بروز بیماری سل در استان مازندران طی سال های 90-1384

نقشه بندی بر اساس میزان های استاندارد شده بدون در نظر گرفتن همبستگی مکانی منجر به برآوردهای نامناسبی می گردد؛ در این مطالعه با استفاده از هموارگر بیزی (Bayes) در مدل پواسن (Poisson) با تابع پیشین گاما نقشه بروز بیماری سل تهیه گردید.
نرخ های بروز بیماری دارای مدل پواسن می باشند که پس از استانداردسازی با استفاده از دو روش هموارسازی بیزی تجربی با تابع پیشین گاما و بدون در نظر گرفتن همبستگی فضایی و با استفاده از داده های سال های 90-1384 محاسبه شد. سپس با استفاده از نرم افزار GIS (Geographic information systems) نقشه بروز بیماری سل تهیه گردید. برای تجزیه و تحلیل بیزی از نرم افزار Excel و WinBUGS نسخه 14 و برای سایر تحلیل ها از نرم افزار آماری SPSS نسخه 20 استفاده شد.
بر اساس داده های موجود، میزان نرخ بروز بیماری در استان برابر با 14/8 برآورد گردید. با بررسی متغیرهای وارد شده در مدل رگرسیون پواسون، این نتیجه به دست آمد که متغیرهای جنس و بیماری از متغیرهای تاثیرگذار در نرخ بروز بیماری بودند. استفاده از هموارسازی باعث شناسایی خوشه های بهشهر و نکا در شرق استان و خوشه های سوادکوه و ساری و بخش بندپی بابل در مرکز و خوشه محمودآباد و سرخرود در غرب استان شد.
نرخ بروز بیماری و مقایسه آن با آمار کشوری نشان دهنده وضعیت بهتر استان نسبت به کشور می باشد. بر اساس مدل مبتنی بر استنباط بیز تجربی، به دلیل بیش پراکنش برازش داده شده و با توجه به معیار نیکویی برازش بهتر، مدل فوق در شناسایی خوشه ها از توانایی بهتری برخوردار بود.