تغییر ترکیب شیمی آپاتیت در انواع گرانیت و کاربرد آن در سنگ شناسی: بررسی موردی از توده های نقده، زوزن، بانه و شیرکوه

در این بررسی کانی آپاتیت در نمونه های گرانیتوئیدی چهار توده ی شناخته شده به روش ریز پردازش الکترونی (EPMA) مورد بررسی قرار گرفت. داده های حاصل نشان می دهد که تمرکز بسیاری از عناصر کمیاب موجود در آپاتیت را می توان بدین روش تعیین کرد. ترکیب عناصر کمیاب در آپاتیت گرانیت های مختلف دامنه ی تغییرات گسترده ای نشان می دهد و معمولا بین این تغییرات و ترکیب سنگ میزبان رابطه ی منظمی برقرار است. با استفاده از نمودارهای دوتایی که تغییرات ترکیب سنگ کل [از قبیل ضریب اشباع آلومینیوم (ASI) و استرانسیوم] با عناصر کمیاب آپاتیت را ترسیم می کند، می توان به نوع ماگمای اولیه دست یافت. ترکیب عناصر کمیاب آپاتیت در انواع مختلف گرانیت تفاوت های روشنی از خود نشان می دهند. آپاتیت های گرانیت نوع I غنی از Si، Cl، S، Th و LREE هستند در حالی که نمونه های نوع S تمرکز بالایی از Fe، Mn، Na، F و HREE دارند. آپاتیت های سوزنی موجود در نمونه های مافیک تر گرانیتوئیدهای نوع I و نیز برونبوم های ریز دانه ی مافیک در بسیاری از موارد تمرکز غیر معمولی نسبت به آپاتیت های دیگر در سنگ میزبان نشان می دهند که حاکی از نقش فرایند اختلاط ماگمایی در تشکیل این سنگ ها هستند.