تاثیر نوسان های بارندگی و دما بر تولید علوفه برخی از گونه های گیاهی مراتع استپی یزد در دوره زمانی1386-1378 (مطالعه موردی: منطقه ارنان)

بهره برداری پایدار از مراتع مناطق خشک در گرو شناخت روند تغییرات پوشش گیاهی و عوامل موثر بر آن است. تنش خشکی در این مناطق، بیش ترین محدودیت را بر پوشش گیاهی به وجود می آورد. از این رو، طراحی یک سیستم پایش بلند مدت از جهت بررسی اثر نوسان های بارندگی و دمای هوا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر متغیرهای اقلیمی بارش و دمای بیشینه بر تولید گونه های مهم گیاهی مراتع منطقه ارنان در دوره زمانی 9 سال (1386-1378) است. به این منظور، در هر سال تولید گیاهان به روش قطع و توزین در داخل 60 پلات تصادفی دو متر مربعی با فاصله 30 متر از یکدیگر، مستقر در طول 4 ترانسکت خطی دایمی، اندازه گیری شد. داده های اقلیمی نیز از نزدیک ترین ایستگاه هواشناسی منطقه تهیه گردید. به منظور تشخیص عمده گرادیان های اقلیمی موثر بر تولید گونه های گیاهی منطقه از تجزیه چند متغیره افزونگی استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، تولید کل منطقه و تولید گونه های Artemisia sieberi و Salsola tomentosa ضمن داشتن همبستگی معنی دار با محور اول رسته بندی (93/0-r =، 86/0-r = و 92/0-r =) بیشتر تحت تاثیر متغیرهای اقلیمی همبسته با این محور شامل بارش دوره آذر تا اسفند و دمای بیشینه تیر قرار دارد. تولید گونه Salsolatomentosaافزون بر متغیرهای یاد شده تحت تاثیر بارش سال گذشته نیز قرار داشت. تولید گونه های Ephedrastrobilacea و Stipabarbata با داشتن همبستگی بالا با محور دوم رسته بندی (64/0r = و 72/0r =) تاثیرپذیری بیشتری از بارش بهار و آذر تا اسفند و همچنین دمای بیشینه فروردین دارد. گرادیان های اقلیمی مذکور که همبستگی بالایی با محورهای اول و دوم رسته بندی دارد، در مجموع قادر به برآورد 9/94 درصد از تغییرات تولید گونه های گیاهی منطقه مورد مطالعه است.