مدل ذهنی در پژوهش های رفتار اطلاع جویی: پژوهشی در متون

هدف از این پژوهش، شناسایی مهم ترین عواملی است که بر مدل های ذهنی کاربران در فرآیند رفتار اطلاع جویی تاثیرگذارند.
این پژوهش از حیث هدف در زمره پژوهش های کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی (غیرآزمایشی) با رویکرد اسنادی است. جامعه این پژوهش شامل آن دسته از تولیدات علمی است که در بستر رفتار اطلاع جویی، نقش یا تاثیر متغیر مدل ذهنی را مورد بحث قرار داده اند.
نتایج حاصل از بررسی تولیدات علمی نشان داد که عوامل متعددی بر ساخت مدل های ذهنی در فرآیند اطلاع جویی تاثیرگذارند که می توان آنها را در دو گروه تفاوت های فردی و عوامل محیطی دسته بندی کرد. همچنین یافته ها نشان داد که مدل ذهنی در کاربران کم تجربه هنگام جست وجو و در فرآیندهای حل مسئله پیچیده، بر فرآیند اطلاع جویی تاثیر دارد. علاوه بر این روش های متداول استخراج مدل های ذهنی افراد شامل مصاحبه، مشاهده، ترسیم، بلند اندیشی و «تکنیک فهرست شبکه ای» هستند.
ارزش/ اصالت: بررسی عوامل شناختی موثر بر رفتار اطلاع جویی- از جمله مدل های ذهنی- در کنار سایر عوامل تاثیرگذار، به فهم عمیق تر و چرایی بسیاری از رفتارهای جست وجوی کاربران در حین تعامل با نظام بازیابی کمک می کند. بنابراین، می توان از نتایج این پژوهش برای بهبود نظام های بازیابی اطلاعات استفاده کرد.