تجارب روحی، روانی در اهداء کنندگان رحم: یک مطالعه کیفی

رحم جایگزین یکی از روش های جدید کمک باروری است که در آن یک زن برای زن دیگری فرزند به دنیا می آورد. این روش یک راه حل انتخابی برای داشتن فرزند است که علاقه بسیاری از زوجین نابارور را در ایران به خود جلب کرده است و بسیاری از فقها و حقوقدانان شیعه نیز آن را جایز دانسته و منع شرعی برای آن قایل نشده اند. غیر از احتمال عوارض جسمی این روش برای مادر میزبان، احتمال عوارض روحی ناشی از تعلق خاطر به یک موجود در رحم جایگزین زن هم یک آسیب مخاطره آمیز دیگر به شمار می رود که ضرورت نیاز به مشاوره و ارزیابی، قبل از اقدام به پذیرش توسط زوجین نابارور و یا اهداء رحم از سوی مادر میزبان را روشن می نماید.

این مطالعه با هدف توصیف تجارب روحی، روانی در اهداء کنندگان رحم انجام گردید.

پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی از نوع پدیدارشناسی (فنومنولوژی) بوده که به منظور بررسی تجارب زنان اهداء کننده رحم بر روی 8 نفر از مادران اهداکننده رحم در مرکز ناباروری اصفهان به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انجام گرفت. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه حضوری و نیمه سازمان یافته و برای تجزبه و تحلیل یافته ها از روش آنالیز محتوی به شیوه هفت مرحله ای کلایزی استفاده گردید.

یافته های حاصل در 45 کد و 3 طبقه موضوعی شامل "مسایل روحی روانی مرتبط با خانواده و اطرافیان" ، "احساس نسبت به بارداری" و "عواقب روحی روانی اهداء رحم" و 2 تم اصلی تحت عنوان " تجربیات روحی روانی کسب شده در بارداری" و " تبعات روحی روانی اهداء رحم " قرار گرفتند.

اهداء رحم جایگزین باید به عنوان یک تجربه عاطفی پر خطر در نظر گرفته شود زیرا بسیاری از مادران اهداء کننده رحم ممکن است با تجارب منفی روبرو شوند.بنابراین توصیه می شود اهداء کنندگان رحم باید قبل، در خلال و بدنبال بارداری مشاوره تخصصی دریافت نمایند.