بررسی روند تغییرات آلودگی های هیدروکربورهای نفتی در آب و رسوبات حوزه جنوبی دریای خزر

دریای خزر به دلیل داشتن خط ساحلی طویل و وجود مناطق شهری، صنعتی و کشاورزی بسیار در مجاورت خود، همواره از منظر محیط زیستی تحت فشارها و تهدیدات شدیدی قرار داشته است. توسعه فعالیت های استخراج و بهره برداری نفت در این دریاچه سبب ورود مقادیر متنابهی از انواع آلاینده های نفتی به این پیکره آبی مهم شده است. با توجه به اثرات نامطلوب آلاینده های هیدروکربنی بر کیفیت زندگی گونه های ساکن دریاها و حاشیه، بررسی وضعیت آلودگی های هیدروکربنی در آب و رسوبات دریای خزر همواره مورد توجه بوده است. این مقاله با هدف تعیین غلظت کل هیدروکربورهای نفتی آب و رسوبات و مقایسه آن با مناطق دیگر در نوار ساحلی حوزه جنوبی دریای خزر در استان های گیلان، مازندران و گلستان از بهار سال 1389 تا بهار 1390 انجام شده است. 225 نمونه آب و 75 نمونه رسوب در 15 ایستگاه طی 5 فصل جمع آوری و غلظت کل هیدروکربورهای نفتی به وسیله دستگاه FT-IR تعیین شد. بر اساس نتایج به دست آمده، غلظت کل مواد نفتی آب در پاییز سال 1389 بیشترین مقدار را به نسبت فصول دیگر نشان داده است، همچنین بیشترین و کمترین غلظت کل مواد نفتی آب به ترتیب در ایستگاه شماره 7 (منطقه دستک) و 1 (آستارا) مشاهده شده است. بیشترین و کمترین غلظت مواد نفتی رسوبات نیز به ترتیب در ایستگاه شماره 13 (نیروگاه نکا) و 8 (قاسم آباد) مشاهده شد. نتایج حاصل از آنالیز واریانس نشان می دهد که غلظت کل هیدروکربورهای نفتی آب و رسوب بین فصول مختلف معنادار بوده، اما بین ایستگاه های مختلف اختلافی معنادار نبوده است.