روند پیشرفت فناوری هیدرات گازی: تحلیل اسناد ثبت اختراع

هیدرات گاز طبیعی ترکیب کریستالی جامدی است که از واکنش آب و گاز به وجود می آید و جزو خانواده کلاتریت ها محسوب می شود. هر چند از زمان کشف هیدرات های گازی حدود 200 سال می گذرد اما تنها کمتر از 50 سال است که وجود منابع هیدرات گاز طبیعی در اعماق دریا و نواحی منجمد اقیانوس ها به اثبات رسیده است. از اواسط دهه 70 با کشف حجم وسیع این منابع در جهان و با توجه به کاهش منابع سوخت های فسیلی و افزایش قیمت آن ها، تلاش های بسیاری درجهت استخراج و تولید گاز طبیعی از این منابع آغاز شد. از این رو برنامه های دولتی پژوهش و توسعه، به ویژه در کشورهایی که دارای تقاضای انرژی زیاد و منابع محدود هستند، شکل گرفت. از سوی دیگر انسداد لوله ها و مجاری در مرحله تولید و انتقال گاز به دلیل تشکیل هیدرات باعث شد که پژوهش های موازی دیگری نیز برای حل این مشکل صورت گیرد. امروزه پژوهش بر روی هیدرات در حوزه های متعددی مورد توجه قرار گرفته است و شرکت های متعددی در این حوزه ها به پژوهش می پردازند.
در این مقاله جهت بررسی روند پیشرفت هیدرات و سیاست گذاری پژوهشی بهتر در زمینه این فناوری، اسناد اختراع ثبت شده در ارتباط با این فناوری (شامل ممانعت از تشکیل هیدرات، تولید هیدرات، تجزیه هیدرات و بازیابی گاز، استخراج گاز از منابع هیدرات موجود و برخی کاربردهای آن)، جستجو، جمع آوری و تحلیل شده است. نتایج این پژوهش نکات ارزشمندی از جهت گیری های پژوهشی در این حوزه را نمایان ساخته که می تواند برای تمامی برنامه ریزان پژوهش و فناوری و همچنین پژوهشگران کشور در ارتباط با این فناوری مفید باشد.