مطالعه ی مقدماتی زیست شناسی مگس گال زای جوانه ی نی، (Lipara lucens (Dip.: Chloropidae، در منطقه ی ارومیه، ایران

نی، Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steudel (Poaceae)، گیاهی دائمی، ریزوم دار و علفی است که انتشار جهانی داشته و توانایی رشد در بسیاری از زیستگاه ها را دارد. برخی از ویژگی های زیستی مگس تک خوار و گال زای جوانه ی نی، Lipara lucens Meigen، در طول سال های 1391-1390 در اطراف ارومیه مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که مگس گال زای جوانه ی نی دارای یک نسل در سال است و به صورت لارو کامل، درون گال زمستان گذرانی می کند. رشد و نمو تمام مراحل لاروی و دوره ی شفیرگی، درون گال انجام می شود. ظهور حشرات کامل از دهه ی اول اردیبهشت ماه آغاز و تا اواسط خرداد ماه ادامه می یابد. مگس های ماده تخم های خود را به صورت انفرادی روی ساقه و برگ بوته های نی قرار می دهند. توان تخم گذاری هر مگس ماده 8/19 ± 4/87 (دامنه: 59-21) عدد محاسبه شد. دوره ی رشد و نمو جنینی در شرایط طبیعی 8/1 ± 5/10 (دامنه: 13-8) روز طول می کشد. بعد از تفریخ تخم ها، لاروهای جوان به راس ساقه ی نی می روند و با ورود به داخل جوانه و جویدن آن، خود را به نقاط رویشی جوانه می رسانند. این مگس دارای دوره ی رشد و نمو طولانی با سه سن لاروی است. مدت این دوره بیش از 10 ماه داخل گال طول می کشد. لاروهای کامل مگس تا اواخر اردیبهشت ماه سال بعد درون گال باقی می مانند. شفیره شدن لاروها در درون گال از اواسط فروردین ماه آغاز و بسته به شرایط طبیعی، دوره ی شفیرگی آن ها 3/5 ± 7/19(دامنه: 26-15) روز طول می کشد. حشرات کامل نسل جدید از اوایل اردیبهشت ظاهر می شوند. بررسی پارازیتوییدهای مگس گال زای جوانه ی نی نشان داد که لاروهای این مگس به وسیله ی زنبورهای Polemochartus liparae (Giraud) (Hym.: Braconidae) و Tetrastichus legionarius Giraud (Hym.: Eulophidae) در منطقه ی ارومیه پارازیته می شوند. زنبور P. liparae رایج ترین پارازیتویید مگس گال زای نی در منطقه است و نزدیک به 48 درصد لاروها را پارازیته می کند. هر دو گونه پارازیتویید برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. به علاوه، نمونه هایی از حشرات کامل مگس Cryptonevra flavitarsis Meigen (Dip.: Chloropidae) از درون گال های مگس L. lucens به دست آمد.