ارزیابی روند بازیابی خاک و استقرار تجدید حیات طبیعی در مسیر چوبکشی پس از گذشت 20 سال از اجرای چوبکشی زمینی

عملیات چوبکشی زمینی به عنوان مهم ترین عامل آسیب زدن به توده سرپا و خاک عرصه جنگلی شناخته شده است. مطالعه حاضر به بررسی کوبیدگی خاک و تجدیدحیات استقراریافته در یک مسیر چوبکشی که حدود 20 سال پیش، عملیات چوبکشی زمینی در آن متوقف شده بود می پردازد. بدین منظور پس از مطالعات صحرایی، یک مسیر چوبکشی رهاشده به طول یک کیلومتر در جنگل های حوزه نکا ظالمرود انتخاب شد. برای بررسی روند تغییرات وزن مخصوص ظاهری در طول مسیر چوبکشی، بر اساس فاصله از دپو، سه طبقه ترافیک (کم، متوسط و شدید) و در هر طبقه ترافیک دو طبقه شیب (0 تا 20 و بیشتر از 20 درصد) جدا شد. سپس در هر تیمار پنج قطعه نمونه با ابعاد 10×4 متر مستقر و سه قطعه نمونه به طور تصادفی برای برداشت نمونه های خاک انتخاب شد. تاثیر کوبیدگی خاک بر تجدیدحیات استقرار یافته، در داخل قطعات نمونه که نمونه های خاک در آن برداشت شد، بررسی شد و تمام نهال های موجود در آن شمارش شد. نتایج نشان داد که در مسیرهای پر ترافیک با شیب طولی بیشتر از 20 درصد، وزن مخصوص ظاهری در مقایسه با ناحیه شاهد به طور معنی داری کاهش پیدا نکرده،. به طوری که این عامل در شیب زیر 20 و بالای 20 درصد در سه طبقه ترافیک کم، متوسط و شدید به ترتیب 12/6، 83/41 و 38/40 درصد و 75/37، 34/17 و 90/45 درصد هنوز باقی مانده بود. این مطالعه نشان داد که گونه راش مقاوم ترین، و گونه های افرا و توسکا حساس ترین گونه ها در برابر کوبیدگی در تردد شدید پس از گذشت 20 سال هستند. به منظور کاهش آثار کوبیدگی در جنگل، دائمی نمودن مسیرهای چوبکشی و پرهیز از ترددهای نابجا در عرصه های جنگلی به ویژه در شیب های بیشتر از 20 درصد توصیه می شود.