روایی و پایایی آزمون تکرار ناکلمه برای بررسی ظرفیت حافظه فعال واج شناختی در کودکان فارسی زبان

کودکان مبتلا به اختلال پردازش شنوایی مشکلاتی در ذخیره واجی دارند. عملکرد ذخیره واجی که بخش واج شناختی حافظه فعال را تشکیل می دهد، نمود دقیق توالی گفتار است، بنابراین ارزیابی حافظه فعال واج شناختی در کودکان فوق حائز اهمیت است. آزمون تکرار ناکلمه یکی از روش های ارزیابی حافظه فعال واج شناختی است. هدف از این پژوهش، ساخت آزمون تکرار ناکلمه و تعیین روایی و پایایی آن برای بررسی ظرفیت حافظه فعال واج شناختی در کودکان فارسی زبان بود.
در این پژوهش مقطعی مقایسه ای، 40 ناکلمه براساس معیارهای ساخت ناکلمه با نظر زبان شناس ساخته شد و در 53 پسر و 47 دختر در محدوده سنی 7 تا 10 سال اجرا شد. به منظور تعیین روایی محتوا، ناکلمه های ساخته شده توسط صاحب نظران مورد بررسی و اظهار نظر قرار گرفت. برای بررسی روایی سازه همبستگی نتایج آزمون تکرار ناکلمه با دو آزمون یادآوری مستقیم اعداد و یادآوری وارونه اعداد سنجیده شد. همچنین به منظور بررسی پایایی، این آزمون دوبار و با فاصله زمانی اجرا شد.
مقدار روایی محتوایی در این پژوهش 5/95 با انحراف معیار 2 به دست آمد. بین نتایج آزمون تکرار ناکلمه و آزمون یادآوری مستقیم اعداد و یادآوری وارونه اعداد ضریب همبستگی به ترتیب 76/0 و 75/0 بود. بین اجراهای متوالی آزمون تکرار ناکلمه، ضریب همبستگی 8/0 مشاهده شد(p=0/001).
نتایج نشان می دهد که آزمون تکرار ناکلمه ساخته شده می تواند برای شناسایی اختلالات واجی در کودکان 7 تا 10 سال فارسی زبان مورد استفاده قرار گیرد.