اثر پرتوتابی الکترونی بر غلظت ترکیبات فنلی و فراسنجه های تجزیه پذیری شکمبه ای تفاله دانه انار

تفاله دانه انار (حاصل آبگیری از دانه انار) حاوی مقدار قابل توجهی مواد مغذی نظیر پروتئین و به ویژه روغن است که می تواند به عنوان یک خوراک مقرون به صرفه در مناطقی که دسترسی به آن به صورت خشک یا تر وجود دارد جایگزین بخشی از دانه غلات جیره نشخوارکنندگان شود لیکن تانن موجود در آن سبب کاهش خوشخوراکی و ارزش غذایی آن می شود. پرتوتابی یکی از روش های عمل آوری فیزیکی است که می تواند سبب کاهش غلظت تانن و بهبود ارزش غذایی مواد خوراکی شود. بنابراین تفاله دانه انار خشک در دوزهای 10، 15 و 20 کیلوگری با اشعه بیم الکترونی مورد پرتوتابی قرار گرفت، سپس ترکیب شیمیایی، غلظت ترکیبات فنلی، فراسنجه های تجزیه پذیری شکمبه ای و قابلیت هضم شکمبه ای و پس از شکمبه ای آن اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار توسط نرم افزار آماریSAS با رویه GLM تجزیه انجام شد. نتایج نشان داد پروتئین خام در اثر پرتوتابی در دوزهای 15 و 20 کیلوگری افزایش یافت در حالی که میزان کربوهیدرات های محلول در آب در اثر پرتوتابی کاهش یافت. غلظت کل ترکیبات فنلی و تانن کل در اثر پرتوتابی با هر سه دوز کاهش معنی داری یافت اما غلظت تانن متراکم تحت تاثیر پرتوتابی قرار نگرفت. از بین تانن های قابل هیدرولیز، غلظت اسید گالیک و اسید الاژیک در اثر پرتوتابی در تمامی دوزها کاهش یافت و میزان اسید تانیک و پونیکالین در دوزهای بالاتر پرتوتابی (15 و 20 کیلوگری) کاهش یافت اما غلظت پونیکالاژین A در اثر پرتوتابی کاهش معنی داری نیافت و میزان پونیکالاژین B نیز در دوزهای 10 و 20 کیلوگری کاهش یافت. فراسنجه های تجزیه پذیری شکمبه ای ماده خشک، قابلیت هضم شکمبه ای ماده خشک و قابلیت هضم ماده خشک در کل دستگاه گوارش تحت تاثیر پرتوتابی قرار نگرفت اما قابلیت هضم پس از شکمبه ای ماده خشک در اثر پرتوتابی کاهش معنی داری نشان داد. بنابر نتایج حاصله به نظر می رسد پرتوتابی تفاله دانه انار با دوز 15 کیلوگری بهترین نتیجه را به همراه داشته زیرا ضمن کاهش تانن کل و تانن های قابل هیدرولیز مضر شامل اسید گالیک، اسید تانیک و پونیکالین سبب حفظ تانن های قابل هیدرولیز دارای خاصیت آنتی اکسیدانی شامل پونیکالاژین های A و B شد.