ارزیابی خصوصیات ریخت شناختی در جمعیت های مختلف آویشن کرمانی (Thymus caramanicus Jalas) گونه بومی ایران

آویشن کرمانی (Thymus caramanicus Jalas) متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است و یکی از چهار گونه بومی در ایران است که در قسمت های مرکزی کشور پراکنش دارد. برای ارزیابی تنوع صفات ریخت شناختی برخی از جمعیت های این گونه، در آزمایشی 70 ژنوتیپ مربوط به هفت جمعیت، با هدف استفاده در برنامه های به نژادی آتی و مصارف دارویی برای 30 صفت کمی و کیفی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تنوع درخور توجهی از نظر صفات مهم اصلاحی گیاهان دارویی بین جمعیت ها وجود دارد. آنالیز همبستگی، وجود همبستگی های مثبت و منفی معنا داری بین برخی صفات مهم را نشان داد. تجزیه به عامل ها نشان داد که صفاتی همچون طول ساقه گلدار، طول دومین میان گره، طول و عرض برگ، تعداد گل در گل آذین، طول گل آذین، طول و عرض برگه و طول جام و کاسه گل از اجزای تشکیل دهنده عوامل هستند. تجزیه به عامل ها همچنین در مجموع بیش از 84 درصد از تغییرات مربوط به صفات اصلی تاثیرگذار را تبیین کرد. تجزیه خوشه ای، هفت جمعیت آویشن کرمانی را در دو گروه مستقل تقسیم بندی کرد. جمعیت های جمع آوری شده از استان های کرمان و اصفهان در یک گروه و جمعیت های جمع آوری شده از استان سمنان در گروهی دیگر قرار گرفتند. دو جمعیت رابر و کاشان بیشترین تشابه را داشتند. جمعیت های موجود در رویشگاه رابر طویل ترین ساقه گلدار و بزرگ ترین ابعاد برگ، را داشته اند که از نظر به نژادی این گیاه صفات مطلوبی به شمار می روند.