تاثیر بازدارندگی اسانس های موسیر، مریم گلی و کرفس کوهی روی نماتد ریشه گرهی (Meloidogyne javanica) و استخراج مواد موثره آن ها

نماتدهای ریشه گرهی (Meloidogyne spp.) گروه مهمی از بیمارگرهای گیاهی هستند که دامنه میزبانی وسیعی داشته و هرساله خسارت زیادی به محصولات کشاورزی وارد می کنند. روش های متعددی برای مبارزه با نماتدهای ریشه گرهی (Meloidogyne spp.) اعمال می گردد، ولی استفاده از گیاهان دارویی یکی از روش های بی خطر برای مهار نماتد ریشه گرهی می باشد. در این تحقیق اثر بازدارندگی اسانس های موسیر (Allium hirtifolium)، کرفس کوهی (Kelussia odoratissima) و مریم گلی (Salvia officinalis)در شرایط آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. شناسایی ترکیبات اسانس های مریم گلی و کرفس کوهی با استفاده از روش GC-MS صورت گرفت. نتایج نشان داد اصلی ترین ترکیبات در اسانس کرفس کوهی شامل Z-لیگوستیلید (11/54 درصد) و 3بوتیلیدین-فتالید (37/14 درصد) و در مریم گلی شامل α-توجون (8/32 درصد) و 1،8 سینئول (8/12 درصد) می باشد. میزان آلیسین موجود در سیر به روش HPLC 5/1 میکروگرم در میلی گرم وزن سوخ بود. درصد مرگ و میر لارو بعد از 24 ساعت قرارگیری لارو در معرض اسانس و نیز درصد عدم تفریخ تخم بعد از 7 روز قرارگیری تخم نماتد در معرض اسانس محاسبه شد. از هر اسانس 6 غلظت در شش تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. اسانس تمام گیاهان مورد آزمایش، به طور مشخصی جمعیت این نماتدها را کاهش دادند. اسانس موسیر در غلظتppm 2000 تقریبا تاثیر بیش از 90 درصد در مرگ و میر لاروها و بیش از 30 درصد در عدم تفریخ تخم (نسبت به شاهد) داشت. اسانس کرفس کوهی و مریم گلی نیز در غلظت ppm4000 قادر به کنترل حدود 50 درصد لارو و 30 درصد تخم نماتد ریشه گرهی بودند. نتایج این بررسی نشان دهنده پتانسیل بالای این اسانس ها به خصوص اسانس موسیر در کنترل نماتد ریشه گرهی گوجه فرنگی می باشد.