نظریه خیال فارابی در توجیه وحی و ارتباط آن با نظریه تمثیلی توماس آکویناس

نظریه تمثیل راه حل میانه ای بین نظریه اشتراک لفظی و معنایی است، زیرا بر اساس آن می توان اوصاف را به خداوند نسبت داد به گونه ای که فراتر از حد انسانی باشد تا تشبیه لازم نیاید ولی نه آنقدر فراتر که باعث قطع ارتباط اوصاف الهی با معانی انسانی شود که منجر به تعطیل و عدم شناخت خداوند باشد. توماس آکویناس در این نظریه بیان می کند که بین ذات خداوند و اوصاف خداوند همان نسبت بین ذات انسان و اوصاف انسان وجود دارد اما مهم ترین اشکال نظریه تمثیل این است که در این نسبت بیان شده دو مجهول (ذات نامحدود الهی و اوصاف نامحدود الهی) وجود دارد که موجب می شود درباره خداوند معرفت تازه ای حاصل نشود. از سوی دیگر فارابی معتقد است نبی در مرتبه قوه خیال به عقل فعال متصل می شود و از طریق قوه خیال اوصاف نا محدود الهی را درک می کند. اگر این نظریه را از نظر وجود شناختی مبنایی برای نظریه تمثیلی توماس آکویناس قرار دهیم در نسبت بین ذات نامحدود الهی و اوصاف نامحدود الهی تنها یک مجهول باقی می ماند و این نظریه تمثیلی منجر به معرفت جدیدی در مورد خداوند می شود و اینگونه بزرگترین اشکال نظریه تمثیلی رفع می شود.