تغییرات انحنای سطح پوسته زمین در ایران با نظریه تحلیلی تغییر شکل

نظریه تحلیلی تغییر شکل سطح پوسته زمین، برمبنای نظریه پوسته در مکانیک محیط های پیوسته است. این نظریه یک مدل بندی هندسه دیفرانسیلی است که سطح توپوگرافی زمین را رویه ای با انحنای متغیر در نظر می گیرد. با وجود اینکه در این نظریه از مشاهدات میدان های جابجایی سه بعدی استفاده می شود اما محاسبات، صرفا در دو بعد است. مولفه ارتفاع را تابعی از مختصات طول و عرض ژئودتیک سطح در نظر می گیرد. مشتقات ارتفاع را با روش درون یابی اجزای محدود (با کمک مثلث بندی دلونی) می توان بدست آورد و در ادامه تنسور متریک و تنسور اساسی دوم سطح زمین را تعیین می کند. آنگاه دو کمیت ناوردای تغییر شکل یعنی ((تغییرات انحناهای گاوسی و متوسط)) را بررسی نمود. بررسی های این تحقیق روی ایستگاه های سیستم تعیین موقعیت جهانیGPS شبکه موردی ایران سراسری در اپک های 2001 و 2005 میلادی است کهنشان می دهد که مدل تغییرات انحناهای (گاوسی=1.097×10-21/m2yr و متوسط =0.503×10-14/myr) پوسته زمین در شمال تنگه هرمز، شواهدی از پدیده فرورانش را در منطقه مکران آشکار می کند و بیشترین مقادیر تغییر انحنا هم، با امتداد دو رشته کوه البرز (-9.992×10-21/m2yr) و زاگرس (+1.574×10-21/m2yr) مطابقت دارند. نشست ها در مسیرهای شبکه ترازیابی دقیق سراسری ایران نیز اکثرا در مناطق با کاهش انحنا قرار دارند.