ارزیابی و خصوصیات ژنتیکی شتر دوکوهانه ایران با استفاده از آغازگرهای ریزماهواره شترسانان دنیای جدید

شتر یکی از منابع مهمتامین شیر، گوشت، الیاف، وسیله تفریح و سرگرمی و به عنوان سرمایه در بعضی از نقاط کشور است. در این تحقیق ساختار ژنتیکی شترهای دوکوهانه ایران مستند شده و همچنین تنوع ژنتیکی این جمعیت ارزیابی می شود. با استفاده از 85 نفر شتر، 9 جفت نشانگر ریزماهواره CVRL07، CVRL01، CVRL05، CMS9، CMS15، VOLP10، LCA66، YWLL38 و YWLL59 برای ارزیابی چندشکلی در این جمعیت آنالیز شدند. DNA ژنومی شترها با روش نمکی بهینه یافته استخراج شد و تکثیر جایگاه های ریزماهواره DNA از طریق واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) با موفقیت انجام شد و فرآورده های حاصل روی ژل پلی آکریل آمید 8% غیرواسرشته ساز الکتروفورز شدند. در مجموع 31 آلل مشاهده شد و تمامی جایگاه ها به غیر از CMS15 چندشکلی نشان دادند. همچنین نسبت چندشکلی (P) جایگاه های ریزماهواره تحقیق حاضر در جمعیت شتر دوکوهانه ایرانی، 89/88 % محاسبه و میانگین تعداد آلل ها و محتوای اطلاعات چندشکلی (PIC) به ترتیب 4444/3 و 4726/0 به دست آمد. تمامی جایگاه ها از تعادل هاردی- واینبرگ انحراف نشان دادند (P<0.005). میانگین هتروزیگوسیتی موردانتظار بدون احتساب جایگاه تک شکل 5242/0 و در محدوده ی 3869/0 تا 7665/0 محاسبه شد. براساس نتایج شاخص ثبات جمعیت حاضر از افت هتروزیگوتی (همخونی) برخوردار است که بیانگر اهمیت رسیدگی به برنامه های حفاظتی در جمعیت شتر دوکوهانه ایران است. درخت فیلوژنی این جمعیت که براساس روش جفت گروهی غیروزنی از طریق میانگین حسابی (UPGMA) نشان داد که ارتباطات بین زیرگروه ها آن چنان زیاد است که نشانگر روابط خویشاوندی بسیار نزدیک بین شترهای دوکوهانه ایرانی است. از طرف دیگر تعداد نمونه های بسیار کمی پیدا می شوند که به صورت جداگانه و بدون روابط خویشاوندی با سایر گروه ها وجود دادرند که می توان این افراد را شناسایی کرد و برای تلاقی گری با گروه های همخون استفاده نمود تا از اثرات همخونی در جمعیت موجود کاسته شود. نتایج نشان داد که نشانگرهای ریزماهواره مورد استفاده در شترهای دنیای جدید در شترهای دوکوهانه ایران قابل تکثیر بوده و این جمعیت هنوز از تنوع ژنتیکی قابل قبولی برخوردار است و می توان با برنامه های صحیح مدیرتی و اصلاح نژادی از انقراض این ذخیره ژنتیکی با ارزش در کشور جلوگیری کرد.