حجم کار ماما در حالات مختلف تقسیم وظیفه در پایگاه بهداشت

نظام سلامت کشورمان علیرغم دستیابی به نتایج درخشان در ارائه خدمات سلامت با چالش هایی مانند کمبود و توزیع نامناسب منابع و نامتناسب بودن توسعه منابع انسانی با نیازهای سلامت جامعه روبرو است. این چالش ها مدیران نظام سلامت را ناگزیر از دقت در محاسبه حجم کار نیروها در واحدهای ارائه خدمات سلامت می کند. یکی از این واحدهای ارائه خدمات سلامت، پایگاه های بهداشت هستند. حالات مختلفی از تقسیم وظایف بین ماما و نیروی بهداشت خانواده در پایگاه های بهداشت قابل تصور است. این مطالعه حجم کار و تعداد نیروی موردنیاز را در پایگاه های بهداشت در حالات متفاوت تقسیم وظیفه برای نیروها بررسی می کند.
در این مطالعه با رویکرد ترکیبی و مدنظر قرار دادن روش پیله رودی و توجه به روش (WISN (Workload Indicator Staffing Need سازمان بهداشت جهانی، حجم کار ماما برای یک پایگاه بهداشت با جمعیت استاندارد در شهر کاشان در حالات مختلف تقسیم کار محاسبه و مقایسه گردید.
اگر ماما فقط خدمات تخصصی را ارائه نماید، حجم کار او تنها 3/5 درصد کل حجم خدمات بهداشت خانواده در یک پایگاه با جمعیت استاندارد 12500 نفر است. درصورتی که وی علاوه بر خدمات تخصصی خدمات برنامه سلامت مادران را نیز به جمعیت پایگاه ارائه نماید این نسبت 24 درصد می شود. در این دو حالت یک ماما و سه نیروی بهداشت خانواده موردنیاز است. در حالتی که ماما خدمات تخصصی را به همه ارائه و سایر خدمات بین ماما و نیروهای بهداشت خانواده تقسیم شود، حجم کار این دو نیرو برابر و یک ماما و دو نیروی بهداشت خانواده نیاز خواهد بود.
درصورتی که ماما در پایگاه های بهداشت تنها به ارائه خدمات تخصصی و حتی برنامه سلامت مادران بپردازد، حجم کار او در مقایسه با نیروی بهداشت خانواده کم خواهد بود؛ بنابراین تقسیم همه خدمات بین ماما و نیروهای بهداشت خانواده ضمن رعایت عدالت در تقسیم کار و افزایش دسترسی، کارایی بالاتری دارد اما کیفیت خدمات نیز باید مدنظر قرار گیرد.