نقش اشتراک لفظی در پیدایش اختلاف برداشت مجتهدان از آیات قرآنی

وجود الفاظ دارای اشتراک لفظی که در منابع فقهی (قرآن و احادیث) آمده در اختلاف نظر فقی هان در احکام شرعی اثر ملموسی داشته است؛ زیرا هنگامی که در ادله شرعی، واژه ای مشترک بیاید و یکی از آن معانی به وسیله قرینه ای تعیین نشود، نوعی ابهام و غموض در دلیل پدید می آید که می بایست آن را از میان برداشت تا بتوان در پی آن، دلیل و حکم شرعی را کشف کرد و مکلف هم تکلیف خود را به روشنی بداند.
فقها با استفاده از یک رشته قواعد نظیر علامات حقیقت و مجاز، سیاق (بافت) و... برای حل این مشکل اقدام می کنند و این توهم، نادرست است که گفته شود اختلاف آرای فقها در استنباط احکام شرعی به این دلیل است که متن از خودش معنایی ندارد و مخاطب، خالق معنای متن است، نه آنکه کاشف آن معنا باشد.
در این مقاله، با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی، با ارائه دو مثال، نقش اشتراک لفظی در ادله شرعی و برداشت های متفاوت دستورات دینی از متون دینی توسط مجتهدین بررسی و کیفیت تعامل فقهاء با این پدیده بررسی شده است.