بررسی تطبیقی اندیشه سیاسی میرزای نائینی و شهید سیدمحمدباقر صدر

نوشتار حاضر در صدد بررسی تطبیقی اندیشه های سیاسی دو فقیه بر جسته شیعه آی هالله «نائینی» و آی هالله «شهید سیدمحمدباقر صدر» می باشد. در این پژوهش سعی شده است تا وجوه افتراق و اشتراک نظریات آنان تبیین شود. عمده ترین وجوه اشتراک نظریات سیاسی ایشان در نوع تفسیر از منشاء قدرت سیاسی، دفاع از کیان اسلامی و اعتقا د به نقش و اراده مردم در تحقق نظام سیاسی و آرمان-های الهی می باشد و وجوه افتراق نظریات سیاسی این دو فقیه در موضوعاتی؛ هم چون مبنای مشروعیت، ماهیت حکومت، حوزه تصرف و حاکمیت فقهاء و نوع نگرش حاکم، قابل درک است. نکته مهم این است که علی رغم اشتراکات اساسی در نظریات این دو فقیه، تفاوت دیدگاه آنان قابل چشم پوشی نیست، ولی تطبیق این دو نظریه نشان می دهد که این تفاوت دیدگاه ها متاثر از بحران های عصر آنان بوده است و هر کدام از این اندیشمندان، متاثر از شرایط مکان و بحران های خاص زمان خویش، در صدد ارائه راه حلی متفاوت برآمده اند و این امر منجر به تفاوت دیدگاه آنان در نظریه سیاسی شده است.