ارزیابی تاثیرکودهای آلی، بیولوژیکی و شیمیایی بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزاء عملکرد بذر گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.)

استفاده از کود های آلی و کودهای زیستی حاوی میکروارگانیسم های مفید خاکزی به عنوان جایگزین کودهای شیمیایی، راهکاری موثر برای بهبود رشد گیاه، از طریق تامین مواد غذایی و کمک به سلامت محیط زیست و حفظ بهره وری خاک شناخته شده اند. با توجه به عدم وجود مطالعات مستند در رابطه با ارزیابی منابع مختلف کودی بر روی گیاه ریحان، آزمایشی در سال 1388در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و10 تیمار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: 1) کود گاوی، 2) کود گوسفندی، 3) کود مرغی، 4) کمپوست 5) ورمی کمپوست، 6) کود بیولوژیکی نیتروکسین (حاوی باکتری های Azotobacter sp. و Azospirillum sp.)، 7) کود زیستی باکتری هایحلکننده فسفات)حاوی باکتری های Bacillus sp. و Pseudomonas sp.)، 8) ترکیب کودهای حاوی باکتری های حل کننده فسفات و نیتروکسین، 9) کود شیمیایی و 10) شاهد (بدون کود) بود. نتایج نشان داد که، بالاترین ارتفاع بوته، در گیاهان تیمار شده با کود گوسفندی حاصل شد. تعداد ساقه فرعی در گیاهان تیمار ورمی کمپوست و تعداد گل آذین در کود گاوی به طور معنی داری بیشتر از تیمارهای دیگر بودند. تعداد چرخه گل به ترتیب در تیمارهای کمپوست، کود گوسفندی و گاوی بیشترین مقدار بود. بیشترین شاخص سطح سبز و شاخص سطح برگ در تیمار کود بیولوژیکی نیتروکسین مشاهده شد. بیشترین عملکرد بیولوژیکی از تیمار کود گوسفندی حاصل شد که به جز کود گاوی با دیگر تیمارها تفاوت معنی داری داشت. حداکثرعملکرد دانه از گیاهان تحت تیمار کمپوست به میزان 1945 کیلوگرم در هکتار حاصل شد و کمترین عملکرد دانه در تیمارهای کود شیمیایی و شاهد مشاهده شد. در تمام صفات اندازه گیری شده (به جز تعداد گل آذین)، کود شیمیایی و شاهد تفاوت معنی داری نداشتند.