شناسایی مکان های ژنی کنترل کننده مولفه های جوانه زنی در جمعیت لاین های نوترکیب برنج ایرانی (.Oryza sativa L) تحت شرایط مختلف تنش اسمتیک

تنش های اسمتیک از جمله خشکی در برنج یکی از جدی ترین عامل های تولید و پایداری عملکرد در جهان می باشد. به منظور مکان یابی QTLهای مرتبط با تحمل به تنش های اسمتیک در مرحله جوانه زنی و تعیین سهم هر QTL در تنوع فنوتیپی صفات 96 لاین نسل هشتم تلاقی ارقام عنبربو × سپیدرود (به ترتیب متحمل و حساس به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی) در دانشگاه گنبد کاووس طی سال های 92-1390 مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تشکیل نقشه پیوستگی، چند شکلی 365 جفت آغازگر SSR و 35 ترکیب پرایمری AFLP روی والدین مورد بررسی قرار گرفت. از 136 نشانگر SSR و 21 ترکیب پرایمری چند شکل برای تهیه نقشه پیوستگی استفاده شد. مولفه های جوانه زنی شامل طول ریشه چه، ساقه چه، کلئوپتیل و درصد جوانه زنی روی 100 بذر هر لاین در شرایط تنش اسمتیک 5 بار حاصل از ساکارز، سوربیتول و مانیتول ثبت شد. برای طول ریشه چه در هر سه شرایط تنش روی کروموزوم 4، QTLهایی یافت شد که اثر افزایشی آن در همه موارد مثبت بود. از بین QTLهای شناسایی شده qSUC-5 (طول کلئوپتیل در تنش حاصل از ساکارز) روی کروموزوم 5، qSUR-2 (طول ریشه چه در تنش حاصل از ساکارز) روی کروموزوم 2 و qSUR-4 (طول ریشه چه در تنش حاصل از ساکارز) روی کروموزوم 4 به ترتیب 23، 23 و 26 درصد تغییرات فنوتیپی طول کلئوپتیل و طول ریشه چه را در شرایط تنش اسمتیک توجیه نمودند. این QTLها به دلیل بالا بودن درصد توجیه پس از تعیین اعتبار، کاندید مناسبی برای برنامه های انتخاب به کمک نشانگر در جمعیت لاین های نوترکیب برنج ایرانی می باشند.