تاثیر تکتونیک فعال بر مورفولوژی مخروط افکنه ها با استفاده از شاخص های ژئومورفولوژی در مرز ساختاری البرز جنوبی

مطالعه فرم ها و چشم اندازهای قابل اندازه گیری به وجود آمده به وسیله فعالیت های تکتونیکی موضوع علم تکتونیک ژئومورفولوژی است. مخروط افکنه ها از جمله ی این اشکال ژئومورفولوژیکی هستند که فعالیت های تکتونیکی در کنار تغییرات آب و هوایی مهم ترین عامل کنترل کننده ی آن ها می باشد.به دلیل فعال بودن تکتونیک البرز، لندفرم های کواترنری در این محدوده تا اندازه زیادی تحت تاثیر گسل های اصلی و فعال منطقه قرار دارند. هدف از این پژوهش بررسی نقش عوامل تکتونیکی در شکل گیری و تحول مورفولوژی مخروط افکنه های جاجرود، حبله رود و ایوانکی می باشد. در این پژوهش نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای و مدل رقومی ارتفاعی (DEM) به عنوان داده های اصلی تحقیق مورد استفاده قرار گرفتند. سپس با استفاده از شاخص های ژئومورفیک که شامل؛ شاخص سینوسی جبهه کوهستان (Smf)، شاخص نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf)، عامل عدم تقارن حوضه (Af)، گرادیان طولی رودخانه (SL)، عامل تقارن توپوگرافی (T) و شاخص ضریب مخروط گرایی (FCI) وضعیت منطقه از نظر میزان فعالیت های تکتونیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. از ترکیب این شاخص ها با یکدیگر رابطه شاخص فعالیت های تکتونیکی (Iat) به دست آمد. نتایج بررسی نشان داد که طبق مقادیر شاخص فعالیت های تکتونیکی (Iat) منطقه از لحاظ فعالیت های تکتونیکی فعال می باشد. به طوری که مخروط افکنه حبله رود در کلاس فعالیت های تکتونیکی زیاد و مخروط افکنه های جاجرود و ایوانکی در کلاس فعالیت های تکتونیکی متوسط قرار دارند. داده های ثبت شده زلزله طی سال های 1973 تا 2012 میلادی در منطقه نیز نشان از فعالیت بالای تکتونیک در محدوده ی مورد مطالعه دارد. داده های موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران بیش ترین زمین لرزه را در حوالی گسل گرمسار، به ویژه قسمت های غربی آن ثبت کرده است و این گونه به نظر می رسد که نسبت به بخش شرقی خود فعالیت بیش تری دارد.