اثر نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (.Zea mays L) در شرایط رقابت با علف های هرز تاج خروس (.Amaranthus retroflexus L) و ارزن (Panicum miliaceum L)

تعیین بهترین میزان استفاده از کود نیتروژنی در ذرت جهت دست یابی به عملکرد بالای دانه در شرایط حضور علف های هرز از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور بررسی تاثیر رقابت ذرت با علف های هرز بر کارکرد گیاه زراعی و پی بردن به این مسئله که آیا میزان کود نیتروژنی قابل استفاده در این گیاه تحت تاثیر گونه علف هرز قرار می گیرد یا خیر، یک آزمایش مزرعه ای در سال 0382 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا در 082 و 436 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بود. عامل دوم شامل دو گونه علف، آمد. عامل اول متشکل از سه سطح نیتروژن در مقادیر 038 32 بوته د متر مربع برای / 2 و 6 / هرز تاج خروس و ارزن، هر یک در دو تراکم کم و زیاد)به ترتیب 6 و 46 بوته در متر مربع برای تاج خروس و 6 ارزن(به عنوان عامل آزمایشی سوم، بود. در پایان دوره رشد اثر رقابت با علف های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حضور علف هرز سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه گیاه زراعی نسبت به تیمار شاهد)عدم حضور علف هرز(و سطح کودی 436 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار شد. بالاترین عملکرد دانه به مقدار 0622 گرم در متر مربع متعلق به تیمار شاهد 436 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بود و کمترین عملکردهای دانه نیز به ترتیب در تیمارهای تراکم های بالای علف های هرز تاج خروس و ارزن در مقادیر کودی 082 و 436 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار)به ترتیب 023 و 606 گرم در متر مربع(حاصل گردیدند. افزایش تراکم های ارزن و تاج خروس از کم به زیاد موجب کاهش عملکرد دانه ذرت شد ولی این افت تنها در حضور علف هرز ارزن معنی دار بود. بر این اساس، عملکرد دانه ذرت در تراکم های کم ارزن و تاج خروس به ترتیب 866 و 236 گرم در مترمربع و در تراکم های زیاد این دو علف هرز 033 گرم در مترمربع بود. تفاوت در مقدار کاربرد کود نیتروژنی نتوانست تفاوت معنی داری را در هیچ یک از اجزای عملکرد دانه در ذرت در شرایط رقابت با علف های هرز ایجاد نماید. تراکم های متفاوت علف هرز سبب گردیدند تا تفاوت معنی داری از نظر تعداد ردیف در بلال در شرایط رقابت با ارزن و از نظر تعداد دانه در ردیف در رقابت با تاج خروس مشاهده شود. در مجموع نتایج آزمایش نشان دادند در مزارعی که علف هرزی نیتروژن دوست مانند تاج خروس گونه غالب است، افزایش میزان کود مصرفی)نسبت به مقدار بهینه(نه تنها موجب افزایش عملکرد ذرت نمی شود بلکه ضمن کاهش عملکرد دانه تولیدی، موجبات آلودگی بیشتر محیط زیست را فراهم می آورد.