تحلیل اقتصادی تولید زعفران در استان خراسان جنوبی

بررسی بهره وری عامل های تولید به ویژه نهاده های کمیابی همانند آب و زمین می تواند به افزایش بهره وری در جهت وابستگی کمتر به منابع و نهاده های خارجی و دستیابی به اصول کشاورزی پایدار کمک کند. زعفران یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی و صادراتی استان خراسان جنوبی و ایران می باشد که ضمن برتری های اقتصادی بالا برای تولیدکنندگان، از نظر بهره وری اقتصادی، به ویژه از نظر مصرف آب، نیز یکی از کارآمدترین محصولات در جهان می باشد. هدف این پژوهش بررسی میزان بهره وری و استفاده بهینه از نهاده های تولید در زراعت زعفران در استان خراسان جنوبی بود. داده های مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه و مصاحبه با 98 زعفرانکار به دست آمد. به منظور تعیین رابطه بین تولید و نهاده ها از تابع تولید ترانسلوگ استفاده شده است. پس از محاسبه کشش های نهاده ها و تعیین نواحی تولید برای هر نهاده، میزان منطقی بودن زعفرانکاران در مصرف نهاده تعیین شد. نتایج تحقیق نشان داد که میزان کشش تولید نهاده های زمین، آب و کود شیمیایی و پیاز زعفران مثبت، ولی در مورد نهاده های کود دامی و سم میزان آن منفی می باشد؛ به بیان دیگر زعفرانکاران نهاده های زمین، آب و کود شیمیایی و پیاز زعفران را در ناحیه اقتصادی تولید مصرف می کنند، اما نهاده های کود دامی و سم در ناحیه سوم تولید و بیش از میزان بهینه استفاده می شوند. همچنین مجموع کشش های به دست آمده برابر با 91/0 می باشد که نشانگر بازده کاهشی نسبت به مقیاس در تولید زعفران در استان خراسان جنوبی می باشد.