تاثیر پوشش لکه ای، به منزله زیستگاه خرد، بر تغییر خصوصیات خاک (مطالعه موردی: چراگاه های شور تز خراب در ارومیه)

گیاهان، ضمن رویش و سازگاری با شرایط مختلف، ویژگی های محیط و به ویژه خصوصیات خاک را برای گسترش جوامع گیاهی تغییر می دهند. در این تحقیق میزان تاثیرگذاری گیاهان هالوفیت اطراف دریاچه ارومیه بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک ارزیابی شد. بدین منظور، در تیپ گیاهی Salsola nitraria - Aeluropus littoralis، که معرف سطح وسیعی از چراگاه های شور اطراف دریاچه ارومیه است، لکه های گیاهی (اکولوژیک) در امتداد دو ترانسکت 150 متری، که موازی با جهت شیب استقرار داشتند، انتخاب شد و فواصل بین آن ها خاک لخت بدون پوشش (فضای بین لکه ای) درنظر گرفته شد. نمونه های خاک از داخل لکه ها و فضای بین لکه ای از دو عمق 0 15 و 15 30 سانتی متری با چهار تکرار برداشت و برخی خصوصیات آن ها اندازه گیری شد. با کاربرد آزمون T غیرجفتی، مقادیر پارامترهای اندازه گیری شده بین لکه ها و فضای بین لکه ها مقایسه شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد حضور گیاهان تاثیر معنی داری در کاهش هدایت الکتریکی و نمک های محلول سدیم، پتاسیم و کلسیم و همچنین افزایش مقادیر فسفر در نمونه های خاک پروفیل سطحی (0 15 سانتی متری) در داخل لکه ها دارد، ولی در میزان اسیدیته، نیتروژن، مواد آلی و درصد سیلت، شن و رس داخل لکه ها و نواحی بین لکه ها اختلاف معنی دار مشاهده نشد. خصوصیات مذکور در خاک عمقی (15 30 سانتی متری) و بین لکه های گیاهی و مناطق بین لکه ها نیز اختلاف معنی داری با هم نداشت؛ این امر تداعی کننده نقش گیاهان و تاثیر ریشه دوانی آن ها در تغییر خصوصیات خاک سطحی نسبت به خاک عمقی در رویشگاه های مورد بررسی است.