تخمین برخی ویژگی های هیدرولیکی خاک های آهکی منطقه باجگاه استان فارس با استفاده از توابع انتقالی رگرسیونی

ویژگی های هیدرولیکی در مطالعات هیدرولوژی، طراحی سیستم های آبیاری و زهکشی، حفاظت خاک و کنترل فرسایش خاک در آبخیزها نقش مهمی ایفا می کنند. اندازه گیری این ویژگی ها بسیار وقت گیر و هزینه بر است و به دلیل تغییرات مکانی زیاد برای دسترسی به مقادیر قابل قبول نیاز به اندازه گیری آنها در تعداد نقاط زیادی از خاک می باشد. امروزه تخمین این ویژگی ها با استفاده از سایر ویژگی های زودیافت خاک مورد توجه زیادی قرار گرفته است. بنابراین تحقیق حاضر با هدف ارائه توابع انتقالی رگرسیونی برای تخمین برخی ضرایب هیدرولیکی در خاک های آهکی منطقه باجگاه (استان فارس) انجام شد. در 100 نقطه از خاک های مورد مطالعه مقادیر هدایت هیدرولیکی اشباع و نزدیک به اشباع، ضریب جذب آب خاک و پخشیدگی هیدرولیکی با روش های تک حلقه و قطره چکان و ویژگی های زودیافت خاک (شامل شن، سیلت، رس، جرم مخصوص ظاهری، ماده آلی، رطوبت خاک، پ هاش، میزان آهک و گچ، ظرفیت تبادل کاتیونی و نسبت جذب سدیم) اندازه گیری شد. با استفاده از رگرسیون چند متغیره گام به گام توابع انتقالی برای تخمین ویژگی های هیدرولیکی ذکر شده ایجاد و با محاسبه برخی آماره ها، ارزیابی شدند. توابع انتقالی معرفی شده توانستند ویژگی های هیدرولیکی خاک را با صحت قابل قبول با مقادیر ضریب تبیین 31/0 تا 92/0 و شاخص تطابق 47/0 تا 97/0 به ترتیب برای پخشیدگی هیدرولیکی (کمترین صحت) و ضریب جذب آب خاک (بیشترین صحت) پیش بینی کنند. با توجه به سختی و وقت گیر بودن اندازه گیری این ویژگی ها و از طرفی در دسترس بودن ویژگی های زودیافت استفاده شده، می توان از توابع ارائه شده برای تخمین این ویژگی ها در منطقه مورد مطالعه یا سایر مناطق مشابه استفاده نمود. البته برای استفاده از این روابط در سایر مناطق بایستی ابتدا روابط آزمون و در صورت لزوم واسنجی شده و استفاده شوند.