معادلات برآورد تعمیم یافته و کاربرد آن در تحلیل داده های کولیک شیرخوارگی

بسیاری از مطالعات در اپیدمیولوژی و علوم پزشکی که در آن پیامد مورد نظر در افراد بارها در طول زمان اندازه گیری می شود، بر اساس طراحی طولی انجام می شوند. از ویژگی های داده طولی تکرارمشاهدات در آزمودنی ها می باشد که باعث ایجاد همبستگی بین مشاهدات می شود. به همین علت در داده های طولی شرط استقلال مشاهدات نقض می شود که باعث شده این داده ها نیاز به روش های آماری خاصی داشته باشند. یکی از مدل های مطلوب برای تجزیه و تحلیل این نوع داده ها مدل حاشیه ای است که روش مشهور استنباط آماری آن معادلات برآورد تعمیم یافته می باشد. به همین جهت هدف از این مطالعه کاربرد معادلات برآورد تعمیم یافته در داده های حاصل از یک کارآزمایی بالینی برای بررسی درمان کولیک شیرخوارگی با پروبیوتیک ها می باشد(1،2).

در این مطالعه ضمن معرفی معادلات برآورد تعمیم یافته، کاربرد آن در تحلیل تاثیر پروبیوتیک بر کولیک شیر خوراگی با استفاده از نرم افزار SAS 9.2 به کار گرفته ایم. این داده ها شامل98 شیرخوار مراجعه کننده به درمانگاه گوارش اطفال بیمارستان بوعلی شهرستان ساری می باشد که حاصل یک کارآزمایی بالینی تصادفی یک سو کور می باشد. بیماران به طور تصادفی به دو گروه 49نفره تقسیم شده اند. به گروه شاهد دارونما و به گروه مداخله قطره پروبیوتیک بایوگاییا به مدت 21روز به صورت خوراکی تجویز شد. متغیر پاسخ در این مطالعه متوسط مدت زمان گریه کودک شیرخوار در طول هفته می باشدکه به ترتیب در روز اول، روز 7، روز 14، روز 21 ویزیت ثبت شده است.

نتایج نشان داد که مصرف قطره پروبیوتیک، گذشت زمان تاثیر معناداری بر درمان کولیک کودکان شیرخوار دارد به طوری که میزان گریه کودکان در گروهی که قطره پروبیوتیک مصرف نموده اند 9 ساعت کمتر از شاهد است(p<0.05) و میزان گریه کودکان با گذشت هر هفته تقریبا 5/3 ساعت کاهش یافته است (p<0.05).

با توجه به وجود همبستگی بین مشاهدات و نقض شدن پیش فرض استقلال مشاهدات روش معادلات برآورد تعمیم یافته به عنوان یک روش آماری خاص که در آن ساختار همبستگی بین مشاهدات لحاظ شده است، روش آماری مناسبی است. نتایج آماری نشان داد که درمان با پروبیوتیک باعث بهبود کولیک در کودکان شیرخوار می شود.