تحلیل شبکه اجتماعی؛ قدرت اجتماعی و کنشگران کلیدی در برنامه عمل مدیریت مشارکتی منابع آب

جامع نگری در مدیریت آب، به معنای توجه به مسائل اقتصادی، زیست محیطی، فنی و اجتماعی، در عین تضمین پایداری منابع آب برای نسل های آتی می باشد. مدیریت جامع منابع آب با بکارگیری رویکرد مشارکتی و مشارکت دادن کلیه ذینفعان، مسایلی را نیز پیش پای مدیران، تصمیم گیران و سیاست گذاران قرار می دهد که حل آنها مستلزم نگرش جامع و سیستمی به مسایل می باشد. با توجه به اینکه تشخیص کنشگران یا افراد کلیدی یکی از الزامات اجرایی نمودن برنامه عمل مدیریت مشارکتی منابع آب بوده، لذا بر اساس تحلیل ذینفعان و تحلیل شبکه اجتماعی می توان اثرگذارترین کنشگران در تصمیمات محیطی را مشخص نمود. در این تحقیق، قدرت های اجتماعی بر اساس رویکرد تحلیل شبکه در سطح بهره برداران محلی از منابع آب رودخانه جاجرود در محدوده جغرافیایی روستای دربندسر، حوزه آبخیز لتیان مشخص شده اند. ابتدا بهره برداران منابع آب بر اساس روش های پیمایشی مورد شناسایی قرار گرفته و سپس از طریق پرسش نامه، ماتریس های اعتماد و مشارکت تولید شده و شاخص مرکزیت سنجش شده و در نهایت موقعیت هندسی هر کنشگر در شبکه مشخص گردید. یافته های این تحقیق بر اساس شاخص مرکزیت، در تشخیص کنشگران با موقعیت مرکزی که نقش کلیدی را در برنامه عمل مدیریت مشارکتی منابع آب دربندسر ایفا می نمایند، موثر می باشد. همچنین نتایج این تحقیق می تواند مدیران و برنامه ریزان منابع طبیعی را در شناخت قدرت های اجتماعی جهت ساماندهی و اجرای برنامه های مدیریت پایدار منابع آب و امنیت آب یاری نماید.