درآمدی تحلیلی بر مبانی معرفتی و مناشی فلسفی الزام آور بودن قواعد حقوقی

قواعد حقوقی دارای سه متغیر کلیدی است: نخست، متغیر بنیادین مانند کلان، کلی و الزامی بودن؛ دوم، متغیر کارکردی که تشخیص موضوعات و مصادیق و تطبیق قاعده بر آنها است و سوم، متغیر غایی که برقراری نظم و برپایی عدالت است؛ همچنین الزام آور بودن قواعد حقوقی به عنوان یک متغیر بنیادین از مهم ترین اوصاف و ویژگی های این قواعد است. قاعده حقوقی را با دو رویکرد درون پارادایمی و تطبیق با پارادایم رقیب می توان مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد. نوشتار حاضر از یک سو با تبیین چیستی قاعده حقوقی، ترسیم منظومه ارتباطی آن با سایر قواعد و طبقه بندی آن و از سوی دیگر با تحلیل مبانی معرفتی الزام آور بودن این قواعد، سعی در پاسخ گویی به چرایی این الزام و اجبار از منظر مبانی مختلف حقوقی و مقایسه آنها با یکدیگر دارد.