بررسی حداکثر ظرفیت هوازی (VO2max) و عوامل مرتبط با آن در آتش نشانان

حداکثر میزان اکسیژن مصرفی افراد نمودی بارز از توانایی انجام کار جسمانی در آنهاست. بدین ترتیب، در مشاغل با نیازهای فیزیکی سنگین مانند آتش نشانی، ارزیابی های دقیق ظرفیت هوازی کارکنان برای اطمینان از توانایی جسمانی و متناسب بودن آنان با شغل خود ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی حداکثر ظرفیت هوازی و عوامل مرتبط با آن در آتش نشانان انجام شده است.
در این مطالعه توصیفی تحلیلی مقطعی، 31 نفر از کارکنان عملیاتی آتش نشانی تهران به صورت تصادفی ساده از ایستگاه های آتش نشانی مستقر در شهر تهران انتخاب شدند و پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک- شغلی و آزمون تست پله توکسورث و شهنواز بکار برده شد. برای تحلیل داده ها، از نرم افزار SPSS19و روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد.
میانگین حداکثر اکسیژن مصرفی در آتش نشانان مورد بررسی ml/kg/min 28/3± 18/36 بود. حداکثر ظرفیت هوازی با وزن همبستگی معکوس معنادار داشت (43/0-= r، 017/0= P) اما ارتباط بارزی بین وضعیت تاهل، داشتن شغل دوم، داشتن سابقه استعمال دخانیات، قد، گروه سنی، شاخص توده بدنی و سمت در بخش عملیاتی با حداکثر ظرفیت هوازی در سطح 5 درصد وجود نداشت.
حداکثر ظرفیت هوازی آتش نشانان در مطالعه حاضر بر اساس مقادیر معیار حداکثر ظرفیت هوازی در طبقه متوسط (برای گروه سنی 29-20 سال، در محدوده ml/kg/min 42-34، برای گروه سنی 39- 30 در محدوده ml/kg/min 38- 31 و برای گروه سنی 49- 40 در محدوده ml/kg/min 35-27) قرار دارد و از مقادیر گزارش شده در بسیاری از گروه های شغلی دیگر بالاتر بوده، ولی در مقایسه با نتایج مطالعات انجام شده بر آتش نشانان در سطح جهان کمتر بود؛ از این رو توجه اکید بر افزایش توان هوازی آنان با توجه به اهمیت شغل آتش نشانی توصیه می گردد. همچنین، انجام مطالعات مشابه با دیگر روش های سنجش حداکثر ظرفیت هوازی نظیر استفاده از تردمیل و دوچرخه و مقایسه نتایج با تست پله پیشنهاد می گردد.