بررسی اثر سرعت و عمق خاک ورزی حفاظتی بر مصرف سوخت مزرعه ای

خاک ورزی یک عمل زمان بر و هزینه بر می باشد که با استفاده از برنامه عملیات زراعی می توان به میزان قابل توجهی در مصرف سوخت، انرژی و زمان صرفه جویی نمود. افزایش هزینه ی سوخت کشاورزی باعث شده که در مصرف آن صرفه جویی شود تا هزینه تولید محصول کاهش یابد. با توجه به مزایای خاک ورزی حفاظتی و کمبود تحقیق علمی روی ادوات خاک ورزی حفاظتی وارداتی و تولید داخل و اهمیت فاکتورهای سرعت و عمق خاک ورزی بر عملکرد انواع خاک ورزها، این تحقیق در قالب طرح آزمایشی اسپلیت پلات (کرت های خرد شده) بر پایه ی بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. فاکتور اصلی عمق خاک ورزی (در دو سطح 10 و 20 سانتی متر) و فاکتور فرعی سرعت خاک ورزی (در چهار سطح 6، 8، 10 و 12 کیلومتر بر ساعت برای شهرستان بستان آباد و 8، 10، 12 و 14 کیلومتر بر ساعت برای شهرستان هشترود) و در چهار تکرار با استفاده از خاک ورز مرکب آگرومت پنج شاخه ساخت شرکت سازه کشت بوکان که بیش تر در آذربایجان شرقی رواج یافته، با استفاده از دو دستگاه تراکتور مسی فرگوسن 285 و 399 به ترتیب در شهرستان های بستان آباد و هشترود، با نوع بافت خاک ماسه لومی، خوب دانه بندی شده انجام گرفت. در شهرستان بستان آباد و هشترود، اثر فاکتورها به تنهایی و اثر متقابل سرعت و عمق خاک ورزی بر مصرف سوخت در سطح احتمال یک درصد (01/0 ≥p) معنی دار شد. نتایج نشان دادند که با افزایش سرعت خاک ورزی، به دلیل انجام سریع عملیات خاک ورزی واحد سطح، مصرف سوخت در واحد سطح کاهش پیدا کرده و هم چنین با افزایش عمق خاک ورزی، به دلیل افزایش مقاومت کششی و استفاده از توان تراکتور بیشتر برای غلبه بر این مقاومت، مصرف سوخت افزایش پیدا نمود. لذا با توجه به بررسی های انجام گرفته مناسب ترین سرعت خاک ورزی، 10 کیلومتر بر ساعت با توجه به میزان مصرف سوخت پیشنهاد می گردد. هم چنین با افزایش عمق خاک ورزی، مصرف سوخت افزایش می یابد لذا توصیه می گردد که با حداقل عمق مورد نیاز خاک ورزی صورت پذیرد.