انطباق و ویژگی های روان سنجی مقیاس خودمختاری هیجانی: مقایسه دو الگوی متفاوت

خودمختاری هیجانی، یک ویژگی روان شناختی است که از نیازهای روان شناختی ریشه می گیرد؛ نیاز به خودمختاری، یکی از نیازهای اساسی روان شناختی است. این نیاز به ویژه باید در آستانه ورود به دوره بزرگ سالی مورد توجه قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر، بررسی ساختار عاملی و پایایی مقیاس خودمختاری هیجانی (استینبرگ و سیلوربرگ؛ بیرز، گوسنس، کلاستر و دوریز) بود. در این راستا، مدل های چهار عاملی و دو عاملی ارائه شده برای مقیاس یادشده با استفاده از نرم افزار AMOS بررسی شد؛ هم چنین، پایایی مقیاس ها به وسیله نرم افزار SPSS برآورد شد. مشارکت کنندگان پژوهش حاضر، 348 دانشجوی دانشگاه های شیراز و علوم پزشکی شیراز (213 دختر و 134 پسر) بودند که به روش خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور اجرای تحلیل عاملی، نخست شاخص های مربوط به کفایت نمونه و ماتریس همبستگی متغیرها محاسبه شد؛ سپس با محاسبه آلفای کرونباخ، پایایی کل مقیاس و زیرمقیاس ها محاسبه شد. در حین محاسبه پایایی، بعضی سوالات به دلیل کاستن از پایایی مقیاس حذف شدند. در ادامه، با استفاده از الگوی تحلیل عاملی تاییدی، دو مدل مختلف ارائه شده برای مقیاس بررسی شد که مدل دو عاملی (کناره گیری - تفرد) در قیاس با مدل چهار عاملی (ایده آل زدایی، ناوابستگی، پدر و مادر به عنوان مردم عادی، نفوذ) شاخص های برازش مناسب تری را به دست داد. در نهایت، در راستای فراهم آوردن پشتوانه نظری برای روایی سازه مقیاس خودمختاری هیجانی، همبستگی گویه ها با نمره کل محاسبه شد که نشانگر رابطه معنادار بین نمره کل و گویه ها بود. یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن بود که مدل دو عاملی با داده های حاصل از جامعه دانشجویی ایران هماهنگی بیش تری دارد.