اندازه گیری و تحلیل بهره وری کل عوامل تولید با استفاده از روش شاخص ترنکوئیست

تجربه کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که پویایی و رشد بخش صنعت، نقش بسزایی در رشد و توسعه بخشهای دیگر و در نتیجه رشد اقتصادی در سطح کلان ایفا می کند. لذا در اکثر مطالعات مربوط به رشد اقتصادی، بخش صنعت و بخصوص بهره وری در این بخش از بیشترین توجه در نزد محققان برخوردار است. از طرف دیگر، بهره گیری مطلوب و بهینه از منابع و امکانات موجود به عنوان شاخص مهمی در درجه توسعه یافتگی کشورها تلقی می شود؛ بگونه ای که توسعه همه جانبه بدون بهره وری و استفاده بهینه از عوامل تولید امکان پذیر نیست. در این میان صنایع نساجی کشور که با مشکلات ساختاری متعددی از منظر نیروی انسانی، تکنولوژی و... روبرو می باشند، کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. هدف اصلی این مقاله اندازه گیری بهره وری و بررسی عوامل موثر بر رشد آن در صنایع تولید منسوجات ایران در دوره 86-1373 می باشد. بدین منظور ابتدا شاخص های بهره وری جزئی عوامل تولید و سپس شاخص بهره وری کل عوامل (TFP) این رشته فعالیت صنعتی از طریق روش دیویژیا و شاخص ترنکویست محاسبه شده و سپس با استفاده از ادبیات موجود و میزان دسترسی به داده ها، تاثیر عوامل مختلف درونی و بیرونی بر روی رشد TFP این صنعت تجزیه و تحلیل می گردد. تخمین اقتصاد سنجی عوامل موثر بر بهره وری کل عوامل صنایع تولید منسوجات نشان می دهد که متغیرهایی همچون ارزش تولیدات، وابستگی به مواد اولیه خارجی، ارزش صادرات، دستمزد سرانه، اندازه بنگاه، تخصص گرایی بنگاه و هزینه های مصرفی دولت، بیشترین تاثیر را در تغییرات بهره وری کل عوامل این صنعت داشته اند.