بررسی خاصیت ضدقارچی نانو امولسیون اسانس برخی گیاهان دارویی در کنترل پوسیدگی نرم توت فرنگی ناشی از Rhizopus stolonifer

هرچند قابلیت برخی اسانس های گیاهان دارویی به عنوان قارچ کش شناخته شده است اما ضمن دشواری هایی درکاربرد، دارای اثرات ارگانولپتیک (organoleptic) نیز بوده و در محصولات ایجاد بو و مزه می کنند. یکی از روش های به حداقل رساندن این معایب اسانس ها، استفاده از نانوامولسیون آن هاست که ضمن پایداری باعث افزایش خواص ضدمیکروبی از طریق افزایش جذب سلولی می شود. در تحقیق حاضر، نانوامولسیون اسانس سه گیاه دارویی نعنافلفلی (Mentha piperita)، آویشن دنایی (Thymus daenensis) و مرزه ی خوزستانی (Satureja khuzistanica) تهیه و اندازه ی ذرات آن ها مشخص شد. ترکیب اصلی در اسانس های آویشن دنایی و مرزه ی خوزستانی به ترتیب شامل تیمول (8/64 درصد) و کارواکرول (4/72 درصد) بود در حالی که منتول (5/36 درصد) و منتون (8/33 درصد)، مهمترین ترکیبات موجود در اسانس نعنافلفلی بودند. اسانس ها و نانوامولسیون آن ها به همراه قارچ کش تیابندازول در غلظت های مختلف (یک، دو و چهار در هزار) در کنترل قارچ Rhizopus stolonifer، عامل پوسیدگی میوه ی توت فرنگی مورد مطالعه قرارگرفتند. به طورکلی، نانوامولسیون اسانس ها خاصیت ضدقارچی بیشتری نسبت به اسانس ها داشتند. در غلظت چهار در هزار، اسانس و نانوامولسیون مرزه ی خوزستانی پوسیدگی میوه را به طور کامل متوقف کرد و فعالیت ضدقارچی بیشتری نسبت به قارچ کش تیابندازول (83/85 درصد کنترل) نشان داد. بین تیابندازول با نانوامولسیون اسانس های آویشن دنایی و نعنافلفلی تفاوت معنی دار در کاهش بیماری مشاهده نشد. در غلظت دو در هزار نیز نانوامولسیون مرزه با 50 درصد کنترل، تاثیر معنی داری در کاهش پوسیدگی نشان داد. در پایان، نانوامولسیون اسانس ها به خصوص اسانس مرزه برای ساخت قارچ کش های طبیعی پیشنهاد می شود.