بررسی اثر تناوب های زراعی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان رقم دریا

عملکرد دانه در گندم به طور مستقیم و غیرمستقیم تحت تاثیر صفات مختلف قرار می گیرد. یکی از اهداف مهم برنامه های اصلاحی گندم، افزایش عملکرد دانه می باشد. در راستای تعیین نقش تناوب زراعی در افزایش عملکرد دانه و به منظور بررسی تفاوت بین تناوب های مختلف زراعی از لحاظ عملکرد دانه، مقایسه تاثیر تناوب های مختلف زراعی بر عوامل تاثیرگذار بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان رقم دریا، آزمایشی با شش تیمار مختلف تناوب زراعی شامل گندم-نخود-گندم، گندم-پنبه-گندم، گندم-هندوانه-گندم، گندم-گندم-گندم، گندم-کلزا-گندم و گندم-آفتابگردان-گندم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شش تکرار از سال 1383 تا 1387 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد کاووس انجام شد. نتایج نشان داد که تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله و وزن دانه گندم نقش مهمی در کلیه تناوب های زراعی داشتند. هم چنین، انتخاب صفات مختلف بستگی به شرایط آزمایش می تواند تغییر یابد. به طوری که در تناوب های گندم-گندم-گندم، گندم-هندوانه-گندم و گندم-آفتابگردان-گندم، به ترتیب وزن دانه، دوره پرشدن دانه و دوره رشد رویشی گیاه برای انجام انتخاب غیرمستقیم برای افزایش عملکرد دانه گندم بسیار مفید هستند. در حالی که در تناوب گندم-کلزا-گندم و گندم-نخود-گندم تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، دوره پر شدن دانه و دوره رشد رویشی گیاه اهمیت بیشتری داشتند.