بررسی غلظت نیترات منابع آب زیرزمینی شرب و کشاورزی شهرستان های شاهرود و دامغان

نیترات یکی از مهم ترین آلاینده های منابع آب است که باعث بیماری متهموگلوبینمیا در کودکان و سرطان معده در بزرگسالان می شود. هدف این پژوهش بررسی وضعیت آلودگی آب های زیرزمینی شهرستان های شاهرود و دامغان به نیترات و تعیین الگوی مکانی تغییرات آن در آب زیرزمینی منطقه است.
تعداد 154 نمونه آب از چاه های محدوده شهرستان های شاهرود و دامغان برداشت شد و غلظت یون نیترات در آن ها اندازه گیری شد. آزمون کروسکال والیس به منظور مقایسه غلظت نیترات در مناطق شهری، روستایی و دشتی، و آزمون من ویتنی به منظور مقایسه غلظت نیترات در چاه های کشاورزی و شرب استفاده گردید. به منظور تعیین الگوی مکانی نیترات در آب زیرزمینی منطقه نیز روش کریجینگ بیزین تجربی استفاده شد.
نتایج نشان داد که میانگین غلظت نیترات در چاه های شهری، روستایی و دشتی به ترتیب 18/29، 58/11 و 40/10 میلی گرم در لیتر است. غلظت نیترات در چاه های محدوده شهری با چاه های محدوده های روستایی و دشتی دارای اختلاف معنی دار بود. نتایج هم چنین نشان داد که غلظت نیترات در چاه های با مصرف شرب و کشاورزی دارای اختلاف معنی داری نبودند. نتایج تحلیل زمین آمار نیز نشان داد که غلظت نیترات در بخش جنوبی منطقه بیش تر از بخش شمالی است.
اگرچه 5/4 درصد از چاه های مطالعاتی دارای غلظت نیترات بیش از استاندارد بودند، اما به نظر می رسد در حال حاضر نیترات به عنوان یک مشکل حاد در منطقه مطرح نیست.