مقایسه پاسخ درمانی تک دوز و دوز دوگانه متوترکسات برای درمان بارداری خارج از رحم

لانه گزینی بلاستوسیت در خارج از حفره رحم را حاملگی نابجا می نامند. یکی از روش های درمانی طبی مناسب برای بارداری نابجا، تجویز متوترکسات می باشد. متوترکسات با سه پروتکل تک دوز، دوز دوگانه و دوز چندگانه تجویز می-گردد. هدف از این مطالعه مقایسه پاسخ درمانی تک دوز متوترکسات با دوز دوگانه آن می باشد.

مطالعه حاضر به روش کارآزمایی بالینی دوسوکور بر روی زنان 50-15 ساله با بارداری نابجا صورت گرفت. معیارهای ورود به مطالعه شامل زنان مبتلا به حاملگی نابجای لوله ای بود که توده آدنکسال آنها حداکثر 4 سانتی متر و کمتر بوده و سطح β-hCG تیتراژ زیر 15000 داشتند. بیماران به صورت تصادفی ساده در دو گروه قرار گرفتند. گروه اول تحت درمان با تک دوز متوتروکسات و گروه دوم تحت درمان با دوز دوگانه قرار گرفت. سطح تیتراژ β-hCG در فواصل تعیین شده و میزان موفقیت، طول دوره درمان و عوارض جانبی متوترکسات در افراد ثبت گردید و در نهایت تغییرات سطح β-hCG در مقاطع زمانی مورد مطالعه بین دو گروه با مقایسه میانگین ها به صورت تکراری ((Repeated Measurement Test مقایسه شد.

بین دو گروه از نظر میانگین سنی، شاخص توده بدنی، پاریتی، سابقه سقط خودبخودی، بارداری خارج از رحم، القای تخمک گذاری، IVF، شکایت اولیه، میانگین سن بارداری و میانگین قطر توده نابجا تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت. ولی بین میانگین سطح تیتراژ β-hCG اولیه بین دو گروه تفاوت آماری معنی داری وجود داشت (005/0P=). در نهایت مشخص شد که اختلاف آماری معنی داری بین میزان موفقیت درمان در دو گروه وجود ندارد (722/0P=) و بین میانگین روزهای پیگیری موارد موفق درمان در دو گروه نیز تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد (220/0P=). توزیع فراوانی انواع عوارض جانبی در موارد موفق درمان نیز در دو گروه تفاوت آماری معنی داری نداشت (درد شکم 313/0P=، علایم روده ای – معده ای 803/0P=، موکوزیت دهان 269/0P=، ریزش مو 357/0P=، افزایش آنزیم های کبدی 238/0P=).

در درمان بارداری خارج از رحم، دوز دوگانه متوترکسات در بیماران با تیتراژ اولیه بالاتر β-hCG، کارآیی و ایمنی برابری با تک دوز متوترکسات در بیماران با تیتراژ اولیه پایین تر β-hCG دارد. بنابراین در بیماران با تیتراژ بالاتر β-hCG، دوز دوگانه و در بیماران با تیتراژ پایین تر β-hCG، تک دوز پیشنهاد می شود.