کلام کاربردی؛ ضرورت و هویت (تطبیقی در ناکامی و کامیابی کلام جدید یا کلام کاربردی)

«کلام جدید» از جمله رویکردهای برآمده از خاستگاه تاریخی فکری تحولات دوران مدرن و نگرش های اومانیسمی دوران معاصر است که در گستره مطالعات دینی و وطنی ما نیز تا کنون مواجهه های زیادی را فراهم آورده است. یکی از مواجهه های مهم در این میان، پرسش از ماهیت کلام جدید است که آیا وصف «تجدد»، به خود کلام نسبت داده شده یا امری عارضی است؟ عده ای تجدد را گریزناپذیر و متاثر از تحول زمانه می دانند، تا جایی که برخی، کلام قدیم و جدید را دارای دو هویت معرفتی مستقل دانسته اند. نگاه دیگر که گروه غالب کلام پژوهان جدید حوزه و دانشگاه به حساب می آیند، آن دو را در طول یکدیگر می دانند؛ به این معنا که کلام جدید، صورت تکامل یافته کلام قدیم و ادامه آن است، با تفاوت هایی که در اجزا و عوارض مانند روش، مبانی و زبان پیدا کرده اند. و نظریه برخی متکلمان نسل اول حوزه که تفاوت را تنها در مسائل می دانند، نه در ذات و ماهیت. این نوشتار در پایان، رویکرد جدیدی متناسب با ضرورت های جامعه دینی با عنوان «کلام کاربردی» پیشنهاد خواهد داد.