میزان رفتارهای خود مراقبتی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان ساکن منازل شهرستان ساری در سال 1393

با افزایش سن در دوران سالمندی تغییراتی در ابعاد مختلف از جمله ضعف توان جسمانی، کاهش قوای مغزی، اختلالات روانی در سالمند رخ خواهد داد. بنابراین تحت اثر چنین عواملی باید اقداماتی برای سالمند صورت گیرد که یکی از بهترین اقدامات در این راستا خود مراقبتی می باشد. این مطالعه با هدف تعیین میزان رفتارهای خود مراقبتی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان ساکن منازل شهرستان ساری در سال 1393 اجرا شد.
این مطالعه ی توصیفی-تحلیلی در سال 93 بر روی 120 نفر از سالمندان شهرستان ساری اجرا شد. نمونه گیری به روش تصادفی چند مرحله ای از 10 مرکز بهداشت شهرستان ساری صورت گرفت. گرد آوری داده ها توسط پرسشنامه خود مراقبتی(استاندارد وزارت بهداشت) صورت گرفت. پایایی این ابزار با تست آلفای کرونباخ بر روی 30 سالمند 83/0 محاسبه شد. در انتها داده ها توسط نرم افزار SPSS.v.16 و با بهره مندی از آزمونهای آماری توصیفی(میانگین، فراوانی و میانه) و آزمونهای آماری استنباطی(ضریب همبستگی پیرسون، اسپیرمن، T مستقل و کای دو) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
از میان 120 سالمند 50% مرد بوده که اکثر آنان متاهل(5/64%)، دارای وضعیت اقتصادی متوسط(7/56%) و بی سواد(60 نفر) بودند. میانگین و انحراف معیار کلی خود مراقبتی 98/11±42/128 بود، که در سطح خوب می باشد. میانگین و انحراف معیار نمرات ابعاد خود مراقبتی فیزیکی، روان شناختی، عاطفی و معنوی سالمندان به ترتیب 22/4±10/39، 07/3±15/18، 35/4±75/34 و 16/5±40/36 بودند. میان بعد خود مراقبتی روانشناختی با سطح تحصیلات(001/0=p) و نحوه زندگی سالمندان(026/0=p) ارتباط مستقیم و معنی داری یافت شد. همچنین رابطه ی معنی داری میان خود مراقبتی معنوی با تحصیلات سالمندان(001/0=p) و نحوه زندگی آنان(003/0=p) وجود داشت.
طبق نتایج حاصل شده سطح خود مراقبتی سالمندان مطالعه خوب بوده و عوامل جمعیت شناختی نظیر سطح تحصیلات، کفایت اقتصادی و نحوه زندگی بر میزان خود مراقبتی موثر بودند. با توجه به اثرات احتمالی این متغیر های جمعیت شناختی بر جنبه های متفاوت خود مراقبتی پیشنهاد می شود تمهیداتی در راستای بهبود کیفیت زندگی و آموزشی این قشر از افراد جامعه فراهم شود.