نقش اصول اعتقادی اسلامی در پیشگیری از جرم و انحراف با تاکید بر آموزه های نهج البلاغه

در دنیای پیچیده کنونی، موضوع مبارزه با جرم و نحوه برخورد با مجرمین به مسئله ای دشوار و بغرنج تبدیل شده است. چرا که برخی از اندیشمندان حقوق کیفری بر اقدامات کیفری و اعمال مجازات اصرار دارند و برخی دیگر با اشاره به ناکارآمدی کیفر در مهار و کاهش وقوع جرم، با تکیه بر یافته های دانش جرم شناس ی بر مقابله با علل و عوامل و بسترهای جرم زا و به بیان دیگر بر پیشگیری از وقوع جرم تاکید می نمایند. البته دیدگاه اخیر مبنی بر توجه بر برنامه ها و راهکارهای پیشگیرانه سابقه چندانی در بین اندیشمندان غیر اسلامی حقوق کیفری ندارد چرا که حدود دو یست سال پیش و با ظهور مکتب تحققی در حقوق کیفری مطرح شده است. اما با نگاه اجمالی به آموزه ها و معارف دین اسلام متوجه خواهیم شد که حدود چهارده قرن پیش در تعالیم رهبران حکومت های اسلامی و منابع مکتوب دینی تاکید به تقدم پیشگیری بر درمان در مواجهه با جرم و انحرافات اجتماعی بوده است. ازا ین رو ارائه روشمند و دسته بندی شده راه کارهای پیشگیرانه اسلامی امری ضروری است تا از آن طریق بتوان از مسوولین و متصدیان امر مبارزه با بزه کاری، عملیاتی شدن آن ها را مطالبه نمود. در همین راستا نگارنده این مقاله سعی نموده تا با روش توصیفی- تحلیلی به تودین و تبیین نظام مند و روشمند آموزه های پیشگیرانه کتاب شریف نهج البلاغه در حوزه اصول اعتقادات اسلامی بپردازد. البته بیشتر با گردآوری گزاره هایی که دلالت آشکارتری نسبت به موضوع تحقیق داشته پرداخته است. به طورکلی یافته های این تحقیق دلالت بر این دارد که بخش قابل توجهی از آموزه های نهج البلاغه در حوزه ها و مضامین مختلف اعتقادی مرتبط با راه کارهای مبارزه با جرم و پیش گیری از وقوع جرم است که اعتقاد و عمل به هر یک از این اصول اعتقادی می تواند به عنوان یک راهنما و عامل موثر در ایجاد و تعمیق سلامت نفس و روان انسان و هدایت او به انجام رفتار صحیح و پیش گیری از انحراف و تباهی او می شود.