بررسی تطبیقی تاثیر بازدارنده های دینی و غیردینی بر وقوع جرایم اقتصادی: مقایسه زندانیان زندان اوین و همتایان غیر مجرم آنان

چارچوب نظری این مقاله از تلفیق چند نظریه رقیب یا بدیل شکل گرفته است. این نظریه ها عبارت اند از: نظریه ترس از آتش دوزخ از هیرشی و استارک، نظریه همبسته های شخصیتی جرایم یقه سفیدها از کالینز و اشمیت، نظریه جامعه شناختی فساد از جیمز ویلیام کلمن و بالاخره نظریه اقتصادی جرایم یقه سفیدها یا نظریه انتخاب عقلانی از کورنیش و کلارک. به منظور آزمون فرضیات مستخرج از این نظریه ها، یک نمونه معرف 120 نفری از زندانیان جرایم اقتصادی محبوس در زندان اوین انتخاب شدند و با توجه به ماهیت پژوهش که از نوع علی مقایسه ای یا نیمه آزمایشگاهی بود، یک گروه 120 نفری دیگر از فعالان اقتصادی و کارکنان دولت نیز به عنوان گروه همتا به پرسش نامه های پژوهش پاسخ دادند. نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیون لجستیک 75 درصد از واریانس بین دو گروه مجرم و غیرمجرم را تبیین کرد. براساس این تجزیه و تحلیل، مجرمان اقتصادی مورد مطالعه باوجود برخورداری از درجه بالایی از دینداری و سابقه جامعه پذیری دینی دست به ارتکاب جرم زده اند. به علاوه مجرمان اقتصادی مورد بحث در تحلیل هزینه فایده جرم قبل یا در لحظه ارتکاب آن، احتمال کشف جرم و قطعیت و شدت مجازات را بسیار کم تر (در مقایسه با گروه غیرمجرم) برآورد کرده بودند و بالاخره این که، درک آنان در لحظه ارتکاب جرم این بوده است که فرصت ارتکاب جرم در محل کار مهیا است و باید آن را مغتنم شمرد.