بررسی اثر تغییر اقلیم و ارزیابی تغییر تاریخ کاشت بر عملکرد سویا

تغییر اقلیم باعث تغییراتی در الگوهای بارش و دما و مقدار آن ها می شود و این تغییرات می تواند عملکرد گیاهان راتحتتاثیرقراردهد. در این پژوهش با استفاده از مدل AquaCropبه شبیه سازی مقدار عملکرد دانه و زیست توده گیاه سویا تحت اقلیم آینده، در تیمارهای مختلف آبیاری و تاریخ های کشت مختلف به عنوان یک راهکار سازگاری، پرداخته شد. به این منظور، از داده های تولیدی بارش، دمای کمینه، دمای بیشینه و ساعت آفتابی مدل ریز مقیاس نمایی آماری LARS-WG با استفاده از مدل گردش عمومی جو HADCM3 و تحت سناریوهای انتشار A2 و B1، در دوره های 2038-2011، 2066-2039 و 2094-2067 استفاده شد. مدل AquaCrop قبل از استفاده، توسط داده های مزرعه ای جمع آوری شده در منطقه، واسنجی و صحت سنجی شد. سپس مقادیر عملکرد دانه و زیست توده در دوره های آتی، برای شش تاریخ کشت مختلف و برای تیمارهای 100%، 75% و 55% نیاز آبی گیاه، شبیه سازی شد. با توجه به نتایج، تحت سناریوهای انتشارA2و B1در تاریخ کشت 27 خرداد، برای دوره 2038-2011 نسبت به دوره پایه، مقادیر زیست توده و عملکرد دانه شبیه سازی شده به ترتیب بین 5 تا 5/11 درصد و 3/8 تا 7/13 درصد کاهش، برای دوره 2066-2039 بین 6/18 تا 24 درصد و 16 تا 4/24 درصد افزایش و برای دوره 2094-2067 بین 9 تا 8/21 درصد و 2/7 تا 2/21 درصد افزایش نشان داد. همچنین با انتخاب تاریخ کشت 30 خرداد، بیشترین افزایش برای مقادیر زیست توده و عملکرد دانه برای دوره های 2038-2011، 2066-2039 و 2094-2067، تحت سناریوهای A2 و B1شبیه سازی شد. این نتایج برای برنامه ریزی آینده آبیاری در شهرستان گرگان مفید خواهد بود.